İsrail sağ gösterip sol vurdu, hedef şaşırttı. İsrail'in birkaç gündür Lübnan'ı taciz etmesi, özellikle dün Beyrut'a gerçekleştirdiği kanlı/ölümlü saldırının ardından tüm dünyanın gözü Lübnan ile İsrail'in daha büyük bir çatışmaya girip girmeyeceği konusunu tartışır ve merak ederken, kimse bu suikastı beklemiyordu.
İsmail Haniye'nin nasıl öldüğü hakkında İran’dan henüz net bir açıklama yapılmasa da, İsrail kanadından kaldığı otelin 2 füze ile hedef aldığına dair görüntüler yayınlandı.
Haniye’nin yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni için bulunduğu Tahran’da kaldığı otele İsrail tarafından 2 Spike NLOS güdümlü tanksavar füzesiyle saldırıldığı, ilk füzenin direkt Haniye’ye isabet ettiği, ikinci füzenin ise otel binasını yerli bir ettiği iddiaları var.
İsrail sağ gösterip sol vurdu, hedef şaşırttı.
İsrail'in birkaç gündür Lübnan'ı taciz etmesi, özellikle dün Beyrut'a gerçekleştirdiği kanlı/ölümlü saldırının ardından tüm dünyanın gözü Lübnan ile İsrail'in daha büyük bir çatışmaya girip girmeyeceği konusunu tartışır ve merak ederken, kimse bu suikastı beklemiyordu.
Aksine, İsrail'in Beyrut'ta Hizbullah'ın üst düzey komutanını hedeflediği, hatta öldürdüğü iddia edilmişti.
Gözler Lübnan'da iken, İran üzerinde planlar yapan İsrail tamamen hedef şaşırtmış, dikkatleri farklı bir yöne çekerek aradığı fırsatı kendi yaratmıştır.
Sonuçları
İsmail Haniye’nin ölümü, Filistin’deki siyasi denge üzerinde önemli bir etki yaratacaktır.
Haniye, Hamas’ın lideri olarak uzun yıllar boyunca Filistin direniş hareketini yönetti. Bu nedenle onun kaybı, Hamas'ta bocalamaya sebep olacaktır.
Haniye’nin ölümü, Hamas’ın liderlik ve düşünce yapısında çok keskin olmasa da önemli değişikliklere yol açacaktır. Haniye'nin siyasi duruşunu, liderliğini onaylayanlar olduğu gibi onaylamayan bir kitle olduğu da bilinen bir gerçek.
Yeni bir liderin seçilmesi zorunlu olduğundan, bu iç mücadelelere, hatta Hamas'ta kan kaybına neden olabilir. Bundan sonraki yeni lider, Hamas’ın taktiklerini ve stratejilerini önemli oranda şekillendirecek, yol haritasının yeniden belirlenmesine sebep olacaktır.
Filistin’de siyasi arenada halihazırda bir belirsizlik var. Bu nedenle Haniye’nin ölümü, Filistin Yönetimi ile Hamas arasındaki ilişkileri etkileyebilir.
Yeni Bir Lider
Haniye’nin ölümü, bölgesel ve uluslararası düzeyde de yankı buldu. Dünyanın çeşitli ülkelerinden art arda kınama mesajları yayımlanıyor.
Diğer Arap ülkeleri ve uluslararası toplum, Filistin’deki siyasi değişiklikleri gözlemleyecek ve ona göre tepki verecektir. Öte yandan özellikle İsrail, Hamas’ın yeni liderini yakından izleyecektir. Haniye henüz toprağa verilmeden bölgedeki yerel basın kaynaklarında Hamas’ın gelecekteki lideri konusunda bazı olası adaylar, isimler şimdiden telaffuz edilmeye başlandı.
Olası adaylar;
Mohammed Deif:
Gazze’nin askeri kanadının lideri olan Deif, Hamas’ın gelecekteki liderliğinde önemli bir rol oynayabilir. Uluslararası ilişkilerde etkili olabilir ve rehine ve ateşkes anlaşmalarında kilit bir aracı olabilir. Ancak Deif, İsrail tarafından hedef alınmış ve birçok suikast girişiminden sağ kurtulmuş bir isimdir.
Yehiya Sinwar:
Sinwar, Hamas’ın iç disiplinini sağlayan bir lider olarak bilinmekte. Aynı zamanda 7 Ekim saldırısının arkasındaki isimlerden biri olarak görülmektedir. İç mücadelelerde ve Filistin’deki siyasi arenada etkili olabilir.
Potansiyel adaylar da mevcut. Hamas’ın diğer üst düzey yöneticileri de liderlik için düşünülecektir. Gelecekteki liderinin kim olacağı, iç mücadeleler, bölgesel dinamikler ve uluslararası ilişkiler gibi birçok faktöre bağlı olacaktır.
Yeni Liderin Filistin-İsrail İlişkilerindeki Etkisi
Yeni lider, İsrail ile iletişim ve müzakerelerde farklı bir yaklaşım benimseyebilir. Bu, tansiyonu artırabilir veya azaltabilir. İsrail hükümeti, öncelikle Hamas’ın kendi içinde yeni liderini nasıl değerlendireceğini gözlemleyecektir. İsrail, Hamas’ın yeni liderini güvenlik açısından yakından takip edecektir. Yeni liderin eylemleri ve açıklamaları, bölgedeki güvenlik durumunu fazlaca etkileyecektir. Suikast girişimleri veya çatışmaların artma riski olduğu kadar, yeni lider bu gerilimi düşürebilir.
Barış sürecini, yeni liderin barış görüşmelerine nasıl yaklaşacağı belirleyici olacaktır. İsrail ve Filistin yönetimi arasındaki ilişkiler, Hamas’ın lider değişikliği nedeniyle iyi ya da kötü yönde kesinlikle etkilenecektir. Uluslararası toplum, Hamas’ın yeni liderini nasıl değerlendireceğini gözlemleyecek ve ona göre tepki verecektir. ABD, AB ve diğer aktörler, lider değişikliğini yakından takip edecektir.
İsrail'in Hamas'ın Yeni Liderine Bakışı
İsrail, Hamas’ın yeni liderin açıklama, eylem ve politikalarını yakından takip edecektir. Güvenlik durumunu gözlemleyecek ve gerekirse önlemlerini artıracak, strateji değiştirecektir.
İsrail ayrıca, uluslararası toplumun tepkilerini de gözlemleyecektir. ABD ve AB gibi aktörlerin tutumu İsrail için oldukça önemlidir. İsrail, dünyanın tepkisini de göz önüne alarak Hamas’ın yeni lideriyle doğrudan iletişim kurabilir veya dolaylı yollarla etkileşimde bulunabilir.
Ancak gerçek şu ki İsmail Haniye’nin öldürülmesi İsrail-Filistin ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası olacaktır ve dileriz bu nokta, içine Türkiye'yi çekmez. Aksi halde bozuk olan ülke ekonomisi, hepten batağa sürüklenecektir.
