Rahim ağzı kanseri, dünya genelinde kadın sağlığını tehdit eden ciddi bir hastalık olup, Türkiye'de de sıkça karşılaşılan bir kanser türüdür. Her yıl yaklaşık 600 bin kadına bu tanı konulurken, erken teşhisle rahim ağzı kanseri büyük ölçüde önlenebilir. Uzmanlar, HPV aşısı, düzenli tarama testleri ve erken teşhisin önemine dikkat çekiyor.

RAHİM AĞZI KANSERİ VE HPV İLİŞKİSİ

Rahim ağzı kanserinin başlıca nedeni, Human Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonudur. Türkiye’de en sık görülen üçüncü jinekolojik kanser olan rahim ağzı kanseri, çoğunlukla HPV'nin neden olduğu hücre değişiklikleriyle ortaya çıkar. Ancak, kanser gelişmeden önce yapılan düzenli tarama testleri ile bu değişiklikler erken dönemde tespit edilerek tedavi edilebilir.

KORUNMA YOLLARI

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Engin Çelik, rahim ağzı kanserinden korunmak için 3 temel yöntemin etkili olduğunu belirtiyor:

  1. HPV Aşısı: HPV aşısı, kanserin önlenmesinde yüksek bir koruma sağlıyor. 11-12 yaşlarından itibaren başlanması önerilen aşı, 9-46 yaş arasındaki kadınlarda da etkili oluyor. Aşı, HPV'nin kanser yapıcı türlerine karşı %90’a varan koruyuculuk sağlıyor.
  2. PAP Smear Testi: 21 yaşından itibaren her 3 yılda bir yapılan PAP Smear testi, rahim ağzındaki hücresel değişiklikleri erken dönemde tespit ediyor. Bu test, kanserin gelişmeden önce tedavi edilmesini sağlıyor.
  3. HPV Testi: 30 yaşından itibaren 5 yılda bir yapılan HPV testi, kanser yapıcı HPV tiplerini tespit etmeye yardımcı oluyor. Bu test, kanserin gelişme riski taşıyan HPV türlerini erken dönemde saptıyor.

HPV ENFEKSİYONU VE YAYGINLIĞI

HPV, kadınların %80’inin hayatlarında en az bir kez karşılaştığı bir virüs. Çoğu HPV enfeksiyonu vücudun bağışıklık sistemi tarafından birkaç yıl içinde temizlense de, Tip 16 ve Tip 18 gibi kanser yapıcı türler rahim ağzı hücrelerini etkileyerek kanser gelişimine yol açabiliyor. Türkiye’de 30 yaş üstü 7 milyon kadının HPV taramasında, kanser yapan tiplerin oranı ise %5 civarında bulunuyor.

RAHİM AĞZI KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ

Rahim ağzı kanseri riskini artıran faktörler arasında sigara kullanımı, bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar, çok sayıda doğum yapma, erken yaşta cinsel ilişkiye girme ve birden fazla cinsel partner bulunuyor. Ancak, bu risk faktörlerine rağmen düzenli jinekolojik muayene ve tarama testleri ile rahim ağzı kanseri önlenebilir.

BELİRTİLER VE ERKEN TEŞHİS

HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermez. Ancak kanser öncesi lezyonların gelişmesiyle bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında cinsel ilişki sonrası kanama, vajinal akıntı ve düzensiz vajinal kanama yer alıyor. Bu tür belirtiler görüldüğünde, kadınların bir jinekologa başvurmaları son derece önemlidir.

RAHİM AĞZI KANSERİNDE TEŞHİS VE TEDAVİ

Tarama testlerinde anormal sonuçlar elde edilirse, kolposkopi adı verilen bir yöntemle rahim ağzı mikroskop altında incelenir. Kanser öncülü lezyonlar tespit edildiğinde tedaviye başlanır.

Tedavi seçenekleri şunlardır:

  • Erken Evre: Rahim ağzı kanseri erken evrede tespit edilirse, rahim ağzının koni şeklinde çıkarılması yeterli olabilir.
  • Orta Evre: Kanserin yayılmadığı durumlarda, radikal histerektomi ile rahmin alınması gerekebilir.
  • İleri Evre: Cerrahi tedaviye ek olarak kemoterapi ve radyoterapi uygulanır.

SONUÇ OLARAK

Rahim ağzı kanseri, düzenli tarama ve erken teşhisle önlenebilir bir hastalık olup, HPV aşısı ve tarama testlerinin önemi büyüktür. Kadınların bu konuda bilinçlenmesi ve düzenli muayene olmaları, yaşamlarını kurtarabilir.

Editör: İsmail Yılmaz