Son yıllarda Türkiye'nin farklı kıyı bölgelerinde zaman zaman gözlemlenen deniz çekilmesi olayları, halk arasında paniğe yol açıyor. Bu doğa olayı, özellikle sosyal medyada “deprem habercisi” olarak yayılıyor. Ancak uzmanlara göre her deniz çekilmesi bir depremin habercisi değil. Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Levent Ekinci, deniz çekilmesinin nedenlerini, hangi durumlarda depremle bağlantılı olabileceğini ve halkın nasıl bilinçli yaklaşması gerektiğini ayrıntılarıyla anlattı.
DENİZ ÇEKİLMESİ NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Prof. Dr. Levent Ekinci’ye göre deniz çekilmesi, deniz seviyesinin kısa sürede gözle görülür şekilde düşmesi durumudur. Bu çekilme, birkaç metreye kadar ulaşabilir ve kıyıdan onlarca metre deniz tabanının açığa çıkmasına neden olabilir. “Bu durum genellikle atmosferik basınç değişimleri, rüzgâr etkisi ve gelgit olayları gibi doğal nedenlerle oluşur. Ancak bazı özel durumlarda, sismik aktivitelerle de ilişkilendirilebilir” dedi.
HER DENİZ ÇEKİLMESİ DEPREM HABERCİSİ DEĞİLDİR
Toplumda yanlış bilinen konulardan birinin, her deniz çekilmesinin yaklaşan bir depremin işareti olduğu düşüncesi olduğunu belirten Ekinci, “Deniz çekilmesi çoğunlukla meteorolojik sebeplerle meydana gelir. Özellikle lodos veya poyraz gibi kuvvetli rüzgârlar, suyun kıyıdan açık denize doğru itilmesine neden olabilir. Bu da gözle görülen bir seviye değişikliği yaratır. Bunlar tamamen doğal ve geçici olaylardır” şeklinde konuştu.
DEPREM ÖNCESİ DENİZ ÇEKİLMESİ NE ZAMAN GÖRÜLÜR?
Nadir durumlarda, deniz tabanında meydana gelen ani yer değişimleri sonucu deniz çekilmesi yaşanabilir. Prof. Dr. Ekinci bu konuda şu bilgileri verdi: “Özellikle sığ denizlerde meydana gelen büyük ölçekli depremler ya da deniz tabanında oluşan heyelanlar, deniz suyunun kısa süreli çekilmesine ve ardından tsunami benzeri hareketlere neden olabilir. Ancak bu çok istisnai bir durumdur ve mutlaka büyük bir depremle bağlantılıdır.”
PANİK YERİNE BİLİNÇLİ TAKİP ÖNERİSİ
Ekinci, deniz çekilmesi gözlemlendiğinde halkın hemen deprem olacak paniğine kapılmak yerine yetkili kurumlardan gelen açıklamaları takip etmesi gerektiğini vurguladı. “AFAD, Kandilli Rasathanesi ve meteoroloji kurumları bu tür olayları hızlıca değerlendirir. Vatandaşlar doğruluğu teyit edilmemiş sosyal medya paylaşımlarına itibar etmemeli” dedi.
KIYI BÖLGELERİNDE GÖZLEMLEME ÖNEMLİ
Deniz çekilmesinin özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarında sık gözlemlenebileceğini belirten Prof. Dr. Levent Ekinci, “Kıyı halkı, bu tür doğa olaylarına karşı bilinçli olmalı. Deniz hızla çekiliyor ve ardından hızlı bir yükselme gözlemleniyorsa, bu tsunami riski anlamına gelebilir. Ancak bu durumlar çok nadirdir” açıklamasında bulundu.
