Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde caretta carettaların korunması amacıyla birçok proje yürütülüyor. Bu projelerden birinde yer alan, doğa koruma uzmanı Atilla Işık ile yaptığımız röportajda, caretta carettaların durumu ve korunmalarına yönelik çalışmalar hakkında önemli bilgiler aldık.
CARETTALARIN KARADA VE DENİZDE YAŞADIĞI TEHDİTLER
Atilla Işık, caretta carettaların karşılaştığı tehlikeleri şu şekilde özetliyor: "Caretta carettaların en büyük tehditlerinden biri, doğal yaşam alanlarının yok olması. Özellikle yuvalama alanlarının tahrip edilmesi, bu türün hayatta kalabilmesini zorlaştırıyor. İnsan kaynaklı etkiler de büyük bir tehdit oluşturuyor. Plastik atıklar, deniz kirliliği ve balıkçılık faaliyetleri, caretta carettaların yaşamını tehdit eden unsurlar arasında."
Işık, aynı zamanda caretta carettaların yuvalama alanlarının korunmasının önemini vurguluyor: "Yuva yapan caretta carettalar, kıyılara gelerek yumurtlamakta ve bu yumurtaların büyük bir kısmı, insanlar ve vahşi hayvanlar tarafından tehdit ediliyor. Yuva alanlarının tespit edilip, bu alanlarda önlemler alarak, onların yuva yapmalarını güvence altına almak, bu türün korunmasında çok önemli."
DOĞA KORUMA PROJELERİ VE GÖSTERİLEN İLERLEME
Atilla Işık, Türkiye’de caretta carettaların korunması amacıyla yürütülen çeşitli projelere dikkat çekiyor: "Son yıllarda caretta carettaların korunması konusunda ciddi bir farkındalık oluştu. Özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarındaki yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları, bu konuda büyük çalışmalar yürütüyor. Caretta carettaların yuvalama alanlarında düzenli denetimler yapılıyor, yuvaların etrafı güvence altına alınıyor ve insan faaliyetleri kısıtlanıyor."
Işık, bu projelere halkın da büyük bir ilgi gösterdiğini belirtiyor: "Yerel halkın ve turistlerin caretta carettalar konusunda bilinçlendirilmesi çok önemli. Bu türün korunmasında sadece devletin ve uzmanların değil, tüm toplumun katkı sağlaması gerekiyor. Özellikle yaz sezonunda, deniz kenarındaki plajların bakımında da bu türün yuvalarını dikkate alarak düzenlemeler yapılması gerekiyor."
PLASTİK KİRLETİCİLERİ VE DENİZDEKİ KİRLİLİKLE MÜCADELE
Işık, denizlerdeki plastik atıkların caretta carettalar için oluşturduğu tehditleri de gündeme getiriyor: "Plastik atıklar, denizlerdeki tüm canlılar için büyük bir tehdit. Caretta carettalar, özellikle deniz kirliliğinden etkileniyor. Yanlışlıkla plastikleri yiyecek zannederek yutabiliyorlar. Bu, onların hayatta kalma oranını ciddi şekilde düşürüyor. Ayrıca, denizlerdeki kirlilik, caretta carettaların beslenme alışkanlıklarını da olumsuz yönde etkiliyor."
Işık, plastik kirliliğiyle mücadelede toplumun bilinçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor: "Herkesin çevreye duyarlı olması, geri dönüşüm yapması ve tek kullanımlık plastiklerden kaçınması, bu sorunun çözülmesinde büyük bir adım olacaktır. Bireylerin ve toplulukların bilinçlendirilmesi, sadece caretta carettaların değil, tüm deniz canlılarının korunmasında çok etkili olacaktır."
GÖNÜLLÜ ÇALIŞMALAR VE TOPLUMSAL FARKINDALIK
Atilla Işık, doğa koruma çalışmalarına gönüllülerin katılımının önemli olduğunu belirtiyor: "Caretta caretta projelerinde gönüllülerin katkısı büyük. Bu projelerde yer alan gönüllüler, hem bölgede yapılan gözlemleri destekliyor hem de turistleri ve yerel halkı bu konuda bilinçlendiriyor. Ayrıca, bu gönüllü çalışmalar, caretta carettaların korunmasına yönelik daha geniş çaplı projelerin de hayata geçirilmesine yardımcı oluyor."
Işık, "Bireylerin, doğa koruma projelerine katılabilmesi, çevresel duyarlılıklarını artırarak, tüm ekosistemin korunmasına katkı sağlıyor" diyerek, toplumdaki farkındalığın artmasının önemini vurguluyor.
GELECEKTEKİ PLANLAR VE HEDEFLER
Son olarak, Atilla Işık, caretta carettaların korunması konusunda önümüzdeki yıllarda yapılması gerekenleri anlatıyor: "İlerleyen yıllarda, daha fazla yuva alanı koruma altına alınmalı, özellikle plajların denetimi daha sıkı hale gelmeli. Ayrıca, deniz kirliliğiyle mücadele konusunda daha etkin projeler geliştirilmesi gerekiyor. Caretta carettaların yuvalama alanlarına daha fazla odaklanarak, bu alanda uluslararası iş birliği yapılması da oldukça önemli."
Işık, bu tür projelerin başarılı olabilmesi için devletin, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve halkın birlikte hareket etmesi gerektiğini sözlerine ekliyor: "Sonuçta doğayı korumak, sadece bireysel değil, toplumsal bir sorumluluktur. Caretta carettaların korunması için hep birlikte hareket etmeliyiz."
