Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Temmuz-Eylül dönemine ilişkin üçüncü çeyrek ekonomik büyüme verilerini açıkladı. Açıklamaya göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,1 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azaldı.
Uzmanlar, üçüncü çeyrek için yüzde 0,2 daralma ve yıllık bazda yüzde 2,5 büyüme beklentisi öngörüyordu.
BÜYÜMEYE PARASAL SIKILAŞMA ENGELİ
2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 olarak açıklanan büyüme verisi yüzde 2,4’e revize edilirken, çeyreklik bazda yüzde 0,1 büyüme olarak açıklanan veri de yüzde 0,2 daralma olarak güncellendi.
Faiz artışları ve parasal sıkılaşma, ekonomik büyüme ivmesinin yavaşlamasına yol açtı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azalırken, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,9 artış kaydetti.
2024 yılı üçüncü çeyreğinde GSYH’yi oluşturan faaliyetlerin zincirlenmiş hacim endeksi bazında incelenmesiyle, inşaat sektörü yüzde 9,2 ile en hızlı büyüyen sektör oldu. Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 6,2, tarım sektörü yüzde 4,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,5, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 2,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 2,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve hizmetler sektörü yüzde 1,4 artış gösterdi.
Buna karşılık, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,4, sanayi sektörü yüzde 2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 0,3 oranında azaldı.
NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI ARTTI
2024 yılının üçüncü çeyreğinde yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi bazında yüzde 3,1 arttı. Buna karşılık, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,8 oranında azaldı.
Mal ve hizmet ihracatı, aynı dönemde zincirlenmiş hacim endeksi bazında yüzde 0,8 artarken, ithalat yüzde 9,6 oranında azaldı.
İşgücü ödemeleri üçüncü çeyrekte yüzde 76,3 oranında artış gösterdi. İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içindeki payı yüzde 36,4’e yükseldi. Bu oran, geçen yılın aynı döneminde yüzde 31,9 olarak kaydedilmişti.
EMEĞİN GSYH’DEN ALDIĞI PAY AZALDI
2024 yılının üçüncü çeyreğinde işgücü ödemeleri, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 76,3 artış gösterirken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 45,7 oranında yükseldi.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içindeki payı, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 40,4 iken, bu yıl aynı dönemde yüzde 36,4’e geriledi. Buna karşılık, net işletme artığı/karma gelirin payı yüzde 38’den yüzde 45,1’e çıktı.
