Her gün “Acaba bugün bana nakil sırası gelir mi”, “Bana uygun bir donör zamanında bulunabilecek mi” gibi sorularla hayatta kalmaya çalışan insanlar için en ufak ümit bile son derece önemlidir. En çok nakil bekleyen hastalar arasında; böbrek hastaları, akciğer hastaları ve kalp hastaları sayılmaktadır.
ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
Kişilerin hür iradeleri ile sahip oldukları organlarının bir parçasını veya tamamını, sağlıklı organa ihtiyaç duyanlara bağışlamasıdır. Organ nakilleri işlemleri için verici, canlı bireyler olabildiği gibi kadavralardan da faydalanılabilmektedir.
29 Mayıs 1979 tarihinde kabul edilen 2238 sayılı "Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun"un genel hükümlerine göre, bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı organ ve doku alınması ve satılması yasaktır.
TÜRKİYE’DE BAĞIŞ ORANLARI
Organ bağışına yönelik bazı açıklamalar kapsamında; Türkiye’nin canlıdan canlıya gerçekleştirilen nakillerde dünyadaki en önemli ülkeler arasında yer aldığı ancak bu durumun kadavradan organ nakli için geçerli olmadığı belirtilmektedir. Yapılan açıklamalara bakıldığında, aynı zamanda pandemi öncesinde beyin ölümü gerçekleşmiş hastalardan gerçekleştirilen nakil oranının yüzde 27'lere çıktığı fakat geçen yıl içerisinde yüzde 16’ya kadar düştüğü öğrenilmiştir.
NASIL ORGAN BAĞIŞÇISI OLUNUR?
Donör olmak isteyenler; il veya ilçe sağlık müdürlüklerine, devlet/üniversite/özel hastanelere, aile hekimliği merkezlerine ve toplum sağlığı merkezlerine başvuruda bulunabilmektedir. Bunun yanı sıra Sağlık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren, iki kişinin şahitliğiyle bağışların kayıt altına alındığı bir "Türkiye Organ ve Doku Bağış Bilgi Sistemi" bulunmaktadır.
Aynı zamanda yukarıda bahsi geçen kanunda, "On sekiz yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur" ifadesi yer almaktadır.
Türkiye Organ Nakli Vakfına göre ise canlı vericiden işlemin gerçekleştirilebilmesi adına alıcı adayı hasta ile beraber bir organ nakli merkezine başvurulması yeterlidir. Organlarınızın siz öldükten sonra da kullanılabilmesini isterseniz büyük hastanelerin organ bağış merkezlerine ya da Türkiye Organ Nakli Vakfına başvuruda bulunma imkânı tanınmaktadır.
