Gün içinde halsizlik, odaklanma güçlüğü ve yüksek tansiyon gibi belirtilerle kendini gösteren bu rahatsızlık, tedavi edilmezse kalp hastalıkları ve felç riskini artırabiliyor.
UYKU APNESİ NEDİR VE NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun kısa süreli duraklamalar yaşamasıyla ortaya çıkan bir uyku bozukluğudur. Bu solunum duraksamaları, beyne yeterince oksijen gitmesini engelleyerek kişinin gece boyunca sık sık uyanmasına sebep olur. Çoğu kişi bu uyanmaların farkına varmaz ancak sabahları yorgun ve halsiz uyanır.
Uyku apnesinin en yaygın türü obstrüktif uyku apnesi (OUA) olup, boğaz kaslarının gevşemesiyle üst solunum yolunun tıkanması sonucu oluşur. Santral uyku apnesi ise beyinden gelen sinyallerin solunum kaslarını düzgün yönlendirememesiyle ortaya çıkar.
UYKU APNESİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uyku apnesi belirtileri genellikle hasta tarafından değil, uyku sırasında onu gözlemleyen kişiler tarafından fark edilir. İşte en yaygın belirtiler:
- Gürültülü horlama
- Uyku sırasında nefesin aniden durması (genellikle partner tarafından fark edilir)
- Gece boyunca sık uyanma ve huzursuz uyku
- Sabahları baş ağrısı ve ağız kuruluğu ile uyanma
- Gün içinde aşırı yorgunluk ve halsizlik
- Odaklanma güçlüğü ve unutkanlık
- Huzursuz bacak sendromu veya gece terlemeleri
- Yüksek tansiyon ve kalp ritim bozuklukları
UYKU APNESİ KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Uyku apnesi her yaş grubunda görülebilir ancak bazı faktörler bu hastalığın ortaya çıkma riskini artırır:
- Fazla kilo ve obezite: Boyun çevresindeki fazla yağ dokusu solunum yollarını tıkayabilir.
- Sigara ve alkol tüketimi: Solunum yollarının gevşemesine neden olarak apneyi şiddetlendirebilir.
- Genetik yatkınlık: Ailede uyku apnesi öyküsü olan kişiler daha yüksek risk altındadır.
- Yaş ve cinsiyet: Erkeklerde ve 40 yaş üstü bireylerde görülme oranı daha yüksektir.
- Burun ve boğaz yapısı: Dar hava yolları, geniz eti veya bademcik büyüklüğü gibi anatomik faktörler riski artırabilir.
UYKU APNESİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ TEHLİKELERİ
Tedavi edilmeyen uyku apnesi, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sürekli oksijen eksikliği ve uyku bölünmeleri nedeniyle şu hastalıkların riskini artırabilir:
- Yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları
- İnsülin direnci ve diyabet riski
- Felç ve beyin damar hastalıkları
- Depresyon ve anksiyete gibi ruhsal rahatsızlıklar
- Trafik ve iş kazalarına yol açabilecek aşırı uykululuk hali
UYKU APNESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyku apnesinin tedavisi, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. İşte en yaygın tedavi yöntemleri:
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Kilo vermek, sigara ve alkol tüketimini azaltmak, uyku pozisyonunu değiştirmek hafif vakalarda semptomları hafifletebilir.
- CPAP cihazı kullanımı: Sürekli pozitif hava basıncı (CPAP) cihazı, hava yolunu açık tutarak solunumun durmasını önler ve en etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
- Ağız içi apareyler: Alt çeneyi öne doğru konumlandırarak solunum yolunun açık kalmasını sağlayan özel cihazlar kullanılabilir.
- Cerrahi müdahale: Bademcik veya geniz eti büyümesi gibi anatomik sorunlara bağlı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
UYKU APNESİNE KARŞI ÖNLEM ALIN!
Uyku apnesi, hafife alınmaması gereken ciddi bir sağlık sorunudur. Eğer sık sık yorgun uyanıyor, gün içinde halsizlik yaşıyor ve horlama şikayetiniz varsa mutlaka bir uzmana danışmalısınız. Erken teşhis ve uygun tedavi ile uyku kalitenizi artırarak yaşam kalitenizi yükseltebilirsiniz.
