Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu toplantısında İstanbul Sözleşmesi üzerine yaşanan tartışmalar gergin anlara sahne oldu. Cumhuriyet Kadınları Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Tülin Oygür’ün İstanbul Sözleşmesi hakkındaki açıklamalarının ardından CHP’li milletvekilleri komisyonu terk etti.
Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu, Komisyon Başkanvekili Asuman Erdoğan başkanlığında toplandı. Komisyonda, Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Canan Sarı, KADEM Vakfı Genel Müdürü Zeynep Demir, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Nurten Öztürk, TOBB Sektörler ve Girişimcilik Daire Başkanı Ahmet Saygın Laban ve Cumhuriyet Kadınları Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Tülin Oygür sunum yaptı.
KANUN UYGULAMALARINA DİKKAT ÇEKİLDİ
KADEM tarafından yapılan sunumda, 6284 Sayılı Kanun’un etkin uygulanması gerektiği vurgulandı. Sunumda, şiddet mağdurlarının başvuru süreçlerinde yaşadığı bürokratik engellerin kaldırılması, koruma kararlarının hızla alınması ve uygulamadaki eksikliklerin giderilmesi gerektiği belirtildi.
Ayrıca, şiddet faili erkekler için zorunlu rehabilitasyon programlarının uygulanması, tekrarlayan şiddet vakalarının önüne geçmek adına faillerin denetimli serbestlik kapsamında eğitim ve psikososyal destek programlarına tabi tutulması gerektiği ifade edildi.
HUKUKİ DESTEK TALEBİ
Sunumda, şiddet mağdurlarının adalete erişiminin kolaylaştırılması gerektiği belirtilerek şu ifadeler kullanıldı:
"Baroların adli yardım hizmetlerinin genişletilmesi ve şiddet mağdurlarının hukuki destekten kesintisiz yararlanabilmesi sağlanmalıdır."
KADEM Vakfı Genel Müdürü Zeynep Demir, sunumda kadına yönelik şiddet verilerinin devlet tarafından eksiksiz şekilde paylaşılması gerektiğini belirterek, "Kadına yönelik şiddet verilerinin bakanlıklar ile kurumlar arasında benzer formatta yayınlanmaması, devletin önemli bir eksikliğidir" dedi.
İYİ PARTİ'DEN İSTANBUL SÖZLEŞMESİ ELEŞTİRİSİ
Sunumun ardından söz alan İYİ Parti Milletvekili Selcan Taşcı, İstanbul Sözleşmesi'nin kaldırılmasıyla ilgili KADEM’e yönelttiği sorularla dikkat çekti:
"Ben o günkü özellikle İstanbul Sözleşmesi sürecindeki mücadeleniz için teşekkür ediyorum ama sonrasındaki geri çekilmeyle ilgili bir öz eleştiriniz oldu mu? Merak ediyorum. Çünkü bir konfor alanında faaliyet gösteriyor gibi algılanıyorsunuz ama en çok hırpalanan STK'lardan biri oldunuz ve İstanbul Sözleşmesi sunumda hiç geçmedi. Halbuki sizi bir mahallenin temsilinden, belki bütün kadınların temsiline evirecek bir süreçti.”
Taşcı, KADEM’in sözleşmenin kaldırılmasından önce İstanbul Sözleşmesi’nin toplum ahlakına zarar verdiği iddialarını reddettiğini hatırlatarak şu sözleri ekledi:
"Savunduğunuz günkü metinle bugünkü metnin arasında tek satır farklılık yok. En başında misyonu, vizyonu anlatırken kadının onuruyla var olması dediniz ya da kadının karar mekanizmalarında yer alması. Bütün diğer gerekçeleriniz saklı kalıyor olsa bile, sadece o gün verdiğiniz mücadelenin onurunu korumak için bile daha net pozisyon almanız gerekmez miydi?"
"İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NİN KALDIRILMASI İÇ HUKUKU ETKİLEMEZ"
KADEM Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Canan Sarı, İYİ Partili Taşcı’nın sorusuna avukat kimliğiyle yanıt vermek istediğini belirtti. Sarı, İstanbul Sözleşmesi’nin kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli bir metin olduğunu ancak sözleşmenin kaldırılmasının iç hukuk üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığını vurguladı:
"İstanbul Sözleşmesi çok önemli bir sözleşmeydi. Kadına yönelik şiddetle mücadelede ve yasal metinlerin oluşturulmasında ilgili kurumların kurulmasında öncülük etmiş bir metindi. Ancak sözleşmenin yürürlükten kalkması iç uygulamayı etkileyen bir şey değil. Çünkü hiçbir mahkeme kararını verirken İstanbul Sözleşmesi'ne aykırı davrandığı için yargılama yapmıyor. 6284 sayılı yasadaki hükümlere göre karar veriyor."
Sarı, İstanbul Sözleşmesi’nin kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli olduğunu ancak temel amacın şiddete maruz kalan kadınları korumak olduğunu söyledi.
VEKİLLER KOMİSYONU TERK ETTİ
Komisyonda Cumhuriyet Kadınları Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Tülin Oygür’ün İstanbul Sözleşmesi ile ilgili sözleri tartışmalara neden oldu. Oygür, sözleşmeye yönelik eleştirilerini şu ifadelerle dile getirdi:
"İstanbul Sözleşmesi LGBT'nin Truva atıdır. İstanbul Sözleşmesi'nin kaldırılması memleket için iyi olmuştur."
Bu sözlerin ardından CHP milletvekilleri Ersever ve Coşar ile DEM Parti Milletvekili Adalet Kaya komisyondan ayrıldı.
"DEVLETİMİZ ASLINDA İSTANBUL SÖLEŞMESİ'NDEN ÇIKMAMIŞTIR"
Prof. Dr. Tülin Oygür, İstanbul Sözleşmesi’nin toplumsal cinsiyet kavramını yanlış yönlendirdiğini savunarak şu açıklamayı yaptı:
"Sözleşme kadına yönelik şiddetin tarihselliğiyle başlar fakat toplumsal cinsiyet eşitliğiyle içini doldurur. Hayır, bu bilmemekten mi kaynaklanıyor? Kasti mi oluyor? Biz bunu anlayamıyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği biyolojik cinsiyeti reddeden, cinsiyetin doğumda atandığını ifade eden, queer teorisinin temeli ifadedir ve LGBT'nin temelidir. Devletimiz aslında İstanbul Sözleşmesi'nden çıkmamıştır. Devletimiz GREVIO Raporu'nu fırlatıp atmıştır."
Yaşanan tartışmaların ardından Komisyon Başkanvekili Asuman Erdoğan, toplantının sona erdiğini duyurdu.
