Raporda, tutuklu ve hükümlülerden gelen 995 mektubun hukuki açıdan değerlendirildiği ve en büyük hak ihlali grubunun tecrit ile cezaevi kurullarının kararları olduğu vurgulandı.
CEZAEVİ KURULLARI VE TECRİT EN ÇOK ŞİKAYET EDİLEN KONULAR
TBB İnsan Hakları Merkezi tarafından hazırlanan "Ceza İnfaz Kurumlarından Türkiye Barolar Birliği’ne Gönderilen Tutuklu ve Hükümlü Mektuplarının Psikolojik Açıdan Analizi ile Analizin Temel Aldığı Olguların Hukuki Değerlendirilmesi" başlıklı raporda, 995 mektup incelendi. Mektupların yıllara göre dağılımı şöyle oldu:
2022'de 350,
2023'te 382,
2024'ün ocak-temmuz döneminde 263 mektup geldi.
En fazla mektubun Kocaeli Kandıra 1 Nolu F Tipi Cezaevi (2022-2023) ve Antalya S Tipi ile İzmir T Tipi Kapalı Cezaevleri (2024) kaynaklı olduğu belirtildi.
HAK İHLALLERİ 6 ANA BAŞLIKTA TOPLANDI
Raporda mahpusların şikayetleri 6 ana başlıkta değerlendirildi:
Tecrit, izolasyon ve cezaevi kurullarının kararları
İletişim, ifade özgürlüğü, sosyalleşme ile ilgili hak ihlalleri
Sağlıklı yaşam koşullarıyla ilgili hak ihlalleri
Hak arama süreçlerine ilişkin ihlaller
Fiziksel ve psikolojik baskı, kötü muamele, şiddet ve işkence
2024 VERİLERİ: TECRİT VE İZOLE KOŞULLAR ÖNE ÇIKIYOR
2024’te gelen mektupların hak ihlali konularına göre dağılımı şöyle oldu:
%38,2 - Tecrit, izolasyon ve fiziksel koşullar
%14,4 - İletişim, ifade özgürlüğü ve sosyalleşme ihlalleri
%14 - Sağlıklı yaşam koşullarıyla ilgili hak ihlalleri
%13,2 - Cezaevi kurullarının kararlarına ilişkin ihlaller
%12,3 - Hak arama süreçlerine ilişkin ihlaller
%7,7 - Fiziksel ve psikolojik baskı, kötü muamele ve işkence
KAPASİTE ÜSTÜ DOLULUK VE SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİM SORUNU
Mahpusların sıkça şikayet ettiği konular arasında kapasitenin çok üstünde mahpus barındırılması, yetersiz sağlık hizmetleri, hijyen ve beslenme sorunları öne çıktı. Ayrıca hasta mahpusların "tabutluk" olarak nitelendirilen dar ring araçlarında taşındığı, doktor muayenelerinde kelepçeli olma zorunluluğu ve jandarma gözetimi gibi uygulamalara dair şikayetlerin de yoğun olduğu belirtildi.
Raporda, terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olanlara yönelik infaz koşullarının daha da ağırlaştırıldığı vurgulandı. Terör tanımının genişletilmesiyle ifade özgürlüğü, toplantı ve örgütlenme gibi hakların terör kapsamına alınarak infaz rejiminin sertleştirildiği ifade edildi.
TBB, ceza infaz kurumlarındaki hak ihlallerinin mahpusların yanı sıra toplumda da adalet duygusunu zedelediğini ve bu ihlallerin önlenmesi için hukuki düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
