İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Araştırma Görevlisi Şevval Zeynep Girit, bu durumun yaşlı bireylerin hareket kabiliyetini ve dengeyi olumsuz etkileyerek düşme riskini artırdığını belirtti.
İLK BELİRTİLER: KAS KÜTLESİ VE GÜÇTE AZALMA
Sarkopeninin ilk belirtileri arasında kas kütlesinde kayıp ve kas kuvvetinde azalma yer alır. Yaşlı bireyler, kas kuvveti gerektiren aktivitelerde zorluk çekmeye başlar, bu da fiziksel performans düşüşüne yol açar. Zamanla, sandalyeden kalkmakta güçlük, hareketlerde yavaşlama ve kondisyon kaybı gibi problemler yaşanabilir.
FAKTÖRLER VE HORMONLARIN ETKİSİ
Sarkopeni, yaşlanma süreciyle birlikte hormonal dengesizlikler, hareketsizlik, yetersiz beslenme ve bazı kronik hastalıklar gibi faktörlerle hızlanabilir. Özellikle östrojen, testosteron ve büyüme hormonu seviyelerindeki azalma, kas rejenerasyonu ve protein sentezini olumsuz etkileyerek sarkopeni gelişimine katkı sağlar. Ayrıca, D vitamini eksikliği de kas güç kaybına yol açabilir.
HAREKETSİZLİK VE BESLENMENİN ROLÜ
Hareketsizlik, kas yıkımını hızlandırırken, düzenli egzersiz kas metabolizmasına olumlu etki yapar. Kas kütlesi ve işlevini korumak için yapılan egzersizler, kas kuvvetini artırır ve düşme riskini azaltır. Ayrıca, yetersiz ve dengesiz beslenme, kas kaybını artıran önemli bir faktördür. Özellikle protein eksikliği, kas yıkımına yol açar ve bu da halsizlik, kırılganlık gibi şikayetlere sebep olur.
SARKOPENİNİN ÖNLENMESİ: EGZERSİZ VE DENGELİ BESLENME
Şevval Zeynep Girit, sarkopeniyi önlemek için düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve iyi uyku düzeni öneriyor. Yaşlı bireylerde, dirençli egzersizler, yürüyüş, yoga ve tai-chi gibi egzersizler kas kütlesi ve kuvvetini korumaya yardımcı olur. Ayrıca, kas metabolizmasında hormonların rolü göz önüne alındığında, düzenli ve kaliteli uyku da kas sağlığını destekler.
KİŞİYE ÖZEL YAKLAŞIM
Sarkopeninin şiddeti, kişilerin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, genetik faktörler ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimseyen bireylerde kas kaybı daha yavaş ilerlerken, hareketsiz yaşam tarzı sürdürenlerde bu süreç hızlanır. Kronik hastalıklar ve demans gibi durumlar ise sarkopeniyi hızlandırabilir.
Yaşlanmak, sarkopeniyi tamamen önleyemez ama düzenli egzersiz, dengeli beslenme ve iyi uyku ile kas kaybı en aza indirilebilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, yaşlılıkta daha güçlü ve sağlıklı bir vücuda sahip olmanın anahtarıdır.
