Ciddi sağlık sorunları, kazalar, analık halleri ve tedavi gerektiren durumlar çalışamaz raporu almak için geçerli sebepler arasında yer almaktadır. Şu durumlarda kişilere çalışamaz raporu verilir:
- İş sırasında meydana gelen kazalar sonucu iş yapma yeteneğinin kaybolması.
- Çalışma şartlarından kaynaklanan sağlık sorunları nedeniyle iş yapma yeteneğinin azalması.
- Ciddi hastalıklar sonucu çalışma gücünün geçici ya da kalıcı olarak kaybolması.
- Doğum sonrası dönemde sağlık sorunları nedeniyle çalışma durumunun etkilenmesi.
Çalışamaz Raporu Nereden Alınır?
Çalışamaz raporu sadece devlet ve üniversite hastanelerinden alınabilir. Özel hastane ya da kliniklerden bu raporu almak mümkün değildir. Ayrıca devlet çocuk hastanelerinden de bu rapor alınamaz; çünkü bu hastanelerde yalnızca çocuk hastalarının muayene edilmesi söz konusudur ve yetişkinlerin muayenesi yapılmaz.
Çalışamaz Raporu Nasıl Sorgulanır?
E-Devlet sistemi üzerinden ya da Sağlık Bakanlığı’nın e-rapor sistemi üzerinden “çalışamaz raporu”nuzu sorgulayabilirsiniz. TC kimlik numaranız ve şifreniz ile e-Devlet sistemi üzerinden bu raporu kolay bir şekilde sorgulayabilirsiniz. E-rapor sistemi üzerinden ise TC kimlik numarası ve rapor referans numarası ile bu raporu görüntüleyebilirsiniz.
Çalışamaz Raporu ile Tazminat Alınır Mı?
Çalışamaz raporu ile tazminat alma durumu çeşitli faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Önemli olan çalışanın işten çıkarılma nedenidir ve kişinin işteki rolü de dikkate alınır.
Eğer bir işçi geçici bir süre için ağır bir pozisyonda çalıştırılmak üzere görevlendirilmişse ve bu süre zarfında işten çıkarılmışsa tazminat hakkı doğmayabilir. Ama; işçinin sağlık durumu ciddi bir engel ya da hastalık nedeniyle kalıcı olarak ağır bir pozisyona atanmışsa bu durumda tazminat alma hakkı doğabilir. Tazminat hakkının olup olmadığı işçinin işten çıkarılma şartlarına ve sağlık durumuna bağlı olarak değerlendirilir.
Hamilelikte Çalışamaz Raporu Nasıl Alınır?
Hamilelik sürecinde çalışamaz raporu almak, anne adaylarının yasal haklarından biridir. Bu raporu almak için aşağıdaki adımları izlemelisiniz:
- Hamileliğinizin 32. haftasında doğum izin belgenizi almak için SGK ile anlaşmalı bir özel hastane ya da SSK hastanesine başvurmanız gerekir. Bu belge "iş göremezlik raporu" olarak da bilinir.
- Rapor almaya giderken iş yerinizden bir vizite kağıdı getirmeniz önemlidir. Bu kağıtta son dört ay içerisinde gerçekleşen SSK primlerinizin dökümü bulunmalıdır. Ayrıca iş göremezlik raporunuzda gebelik haftanız ve beklenen doğum tarihiniz yer alacaktır.
- Eğer doğum öncesinde 37. haftaya kadar çalışmayı planlıyorsanız ve doktorunuz da bunu uygun görüyorsa raporunuzun 37. haftaya kadar çalışabilir olarak düzenlenmesi gerekir. Bu durumda 32. haftada aldığınız rapor "doğum öncesi çalışabilir raporu" olarak verilecektir. 37. haftayı doldurduğunuzda ise yeniden "iş göremezlik raporu" almanız gerekecektir. Bu durumda doğum öncesinde çalıştığınız 5 hafta doğum sonrası izin hakkınıza eklenecektir.
- "Doğum öncesi çalışabilir raporu" ya da "iş göremezlik raporu" fotokopisini iş yerinizin muhasebe ya da insan kaynakları birimine teslim etmelisiniz. İş yeriniz bu raporu SGK sistemine kaydedecektir. Raporu aldığınız hastane SGK’da sizin için bir dosya açtıracaktır.
- Çoğul gebelik durumunda 30. haftada "doğum izin belgesi” alarak izne çıkabilirsiniz. Alternatif olarak doktorunuz ile anlaşarak 37. haftaya kadar bekleyip aradaki 7 haftayı doğum sonrası izninize ekletebilirsiniz. Doğum izni belgesinin bir kopyasını saklamayı unutmayın; bu belge daha sonra ihtiyaç duyabileceğiniz bir evrak olabilir.
Daha ayrıntılı bilgi için Alo 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi hattını arayabilirsiniz.
