Emekli keseneği, kamu görevlisi çalışanlarının maaşlarından alınan bir kesintidir. Emekli keseneklerinin geri ödenmesi için belirli şartlar vardır. Hizmet süresi, geri ödeme hakkının belirlenmesinde önemli bir kriterdir. Kamu çalışanlarının fiili hizmet süresinin 5 yıldan az ve 9 yıldan fazla olmaması gerekmektedir. 5 yıldan az hizmet süresine sahip kişiler emekli keseneği geri ödemesi hakkından yararlanamazlar. Ama; bu kişiler tekrar çalışmaya başladıklarında sandık iştirakçisi olabilirler. Hizmet süresi 10 yıl ve üzeri olan kişiler, duruma bakılmaksızın emekli keseneği geri ödemesinden yararlanamazlar. Ama; asaleti onaylanmadan görevi sonlandırılan stajyerler ve adaylar, ayrıca emeklilik hakkını kaybeden kişiler için 10 yıllık süre şartı geçerli değildir ve bu durumlarda geri ödeme yapılır.
Emekli Keseneği Nedir?
Emekli keseneği, kamu görevlisi olarak çalışan memurların maaşlarından yapılan bir kesintidir. Bu kesinti, esas matrah tutarı dikkate alınarak %16 oranında uygulanır ve sosyal güvenlik kesintisi olarak bilinir. Devlet memurlarının maaşlarından yapılan diğer kesintiler arasında yer alır. Emekli keseneği, aktif sigortalı çalışanların maaşlarından yapılır. Bu kesinti; emekli, dul ya da yetim olan kişilerin aylık ödemeleri için kullanılır. Emekli keseneği olmadan sigorta prim ödemesi geçerli olmaz.
Emekli Keseneklerinin Geri Ödenmesi Gereken Durumlar
5434 sayılı kanunda emekli keseneğinin geri ödenmesi gereken bazı durumlar belirtilmiştir. Bu durumlar şunlardır:
- Kamu çalışanının adli ya da idari bir ceza nedeni ile görevine son verilmesi
- Görev asaletleri onaylanmayan aday ve stajyerlerin çalışmalarına son verilmesi
- Kamu çalışanının istifa etmesi
- Emeklilik hakkının herhangi bir sebepten kaybedilmesi
- Atandığı görev için emeklilik hakkının tanınmaması
Bu durumlar varlığında emekli keseneği geri ödenir.
Emekli Kesenekleri Kimlerden Alınır?
Emekli kesenekleri, kamu çalışanlarının maaşlarından düzenli olarak yapılan bir kesintidir. Bu kesinti yalnızca kamu sektöründe görev yapan personelin maaşından yapılır. Emekli keseneği, devlet memurları ve diğer kamu çalışanlarının maaşları üzerinden hesaplanır ve kesilir. Yani emekli keseneği sadece kamu görevlilerinin ödemeleri için geçerlidir ve bu kesinti düzenli bir şekilde uygulanır.
Emekli Kesenekleri Hangi Durumlarda Alınamaz?
Emekli keseneğinin alınamadığı durumlar arasında kamu çalışanlarının 2829 sayılı kanunun 'hizmetlerin ihyası' başlıklı 5. maddesinde belirtilen hükümler yer alır. Bu düzenlemeye göre, kurum ile ilişiği kesilen ve başka bir kurumda sigortalı olarak çalışan kişiler, birikmiş prim toptan ödeme ve kesintilerini alamazlar. Yani kamu görevlilerinin emekli keseneği hakkından yararlanabilmesi için mevcut kurum ile ilişkilerinin devam ediyor olması gerekmektedir.
Emekli Kesenekleri Nasıl Hesaplanır?
Emekli keseneklerinin hesaplaması işe başlama tarihine bağlı olarak farklı yöntemler ile yapılır. Kamu çalışanlarının işe başlama tarihine göre hesaplama şu şekildedir:
01.10.2008 Tarihinden Önce İse:
- Emekli keseneği uyumlu aylık miktarı
- Ek göstergenin aylık miktarı
- Taban ve kıdem aylık limiti
- En yüksek devlet memuru maaşının ek göstergesi ile ilişkilendirilmiş oranı dikkate alınarak hesaplama yapılır.
Bu hesaplamada belirtilen oranların toplamı hesaplandıktan sonra çıkan sonucun yüzde 16’sı emekli keseneği olarak belirlenir.
01.10.2008 Tarihinden Sonra İse:
- Emekli keseneği uyumlu aylık miktarı
- Ek göstergenin aylık miktarı
- Taban ve kıdem aylık limiti
- Özel tazminatlar
- Makam tazminatları
- Görev tazminatı
Bu durumda tüm ödeme ve tazminatların toplamı alındıktan sonra hesaplama yapılır ve çıkan sonucun yüzde 14’ü emekli keseneği olarak belirlenir.
