Devlet protokolüne göre belirlenmiş kişiler için tahsis edilen Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda, Türkiye’nin geçmişte görev yapmış cumhurbaşkanları, başbakanları, meclis başkanları ve bazı üst düzey devlet görevlilerinin kabirleri bulunuyor. Tören alanı, bayrak direkleri, ziyaret yolları ve simgesel anıt yapılarıyla dikkat çeken mezarlık, belirli günlerde devlet törenlerine de ev sahipliği yapıyor.
KENDİNE HAYRAN BIRAKAN 'CUMHURİYET TARİH YOLU'
Ankara Gazi Mahallesi'nde yer alan Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı içinde bulunan "Cumhuriyet Tarih Yolu", Türkiye’nin 19 Mayıs 1919’da başlayan kurtuluş mücadelesinden Cumhuriyet’in ilanına uzanan sürecini heykel ve simgelerle anlatıyor. Türkiye’de bu kapsamda yapılmış ilk büyük heykel düzenlemesi olma özelliğini taşıyan alan, ziyaretçilerine tarihi bir yolculuk sunuyor.
Cumhuriyet Tarih Yolu’nda yer alan heykel düzenlemesi için yaklaşık 600 ton Marmara mermeri kullanıldı. Ana heykel kompozisyonları Prof. Dr. Rahmi Aksungur tarafından tasarlanırken; Ayla Aksungur, Ömer Yavuz, Elvide Akdağ, Ulaş Korkmaz, Mustafa Yılmaz, Deniz Erol ve Ferit Yazıcı gibi sanatçıların da bölgede bulunan heykellerde katkısı olduğu biliniyor.
Yolun başlangıcında Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışını simgeleyen bir kaya heykeli yer alıyor. Bu kaya, belirli saatlerde (11.00–14.00 arası) gölgesiyle Samsun Limanı'nın harita siluetini oluşturuyor. Kaya üzerindeki özel bir açıklıktan süzülen ışık, bu saatler arasında Atatürk’ün profilini anımsatacak şekilde zemine yansıyor ve bu durum sembolik olarak “toprağa düşen bir nur” olarak yorumlanıyor.
İlk bölümün ardından gelen “Kongreler Bölümü”nde, iki basamak kongrelerden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşunu simgeliyor. Sonrasında yer alan “Savaşlar Bölümü”nde beş sütun üzerinde Nutuk’tan alıntılar bulunuyor. Bu bölümün sonunda, Lozan Antlaşması’nı simgeleyen bir heykel yer alırken, sağ ve soldaki rölyeflerde savaş sahneleri işlenmiş.
Yolun sonundaki heykel ise “Cumhuriyet”i temsil ediyor. Tek bir soyut formla ifade edilen bu heykel, Cumhuriyet’in simgesi olarak düzenlemenin finalini oluşturuyor.
Pek çok anlamlı simge barındıran Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı içerisinde Karadeniz Havuzu ve küçük bir büfe de yer alırken yerli ve yabancı protokol üyelerinin yanı sıra vatandaşların da ziyaretine açık tutuluyor.
