CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, marketlerdeki sarımsak fiyatlarının 300-450 TL arasında olduğunu belirterek, ithalata rağmen sarımsak fiyatlarındaki artışın devam ettiğini söyledi. Girdi maliyetlerindeki yükselmenin üretimi olumsuz etkilediğini ifade eden Gürer, "İthal sarımsak gelmesine rağmen yerli üretimle aynı fiyatla satılıyor. Yeterli destek verilmiş olsaydı, sarımsak fiyatları bu kadar artmazdı. Emekliye verilen bin TL'lik bayram ikramiyesi, sadece üç kilo sarımsak almaya yetiyor" dedi.
Gürer, Ankara'da hale giderek toptancılarla sarımsak fiyatları hakkında görüştü. Son dönemde sarımsak fiyatlarındaki artışı gündeme getiren Gürer, "Sarımsakta fiyat artışı devam ediyor. Türkiye'de sarımsak her bölgede yetişiyor ancak 2023'te 54 bin ton taze, 142 bin ton kuru sarımsak üretilirken, 2024'te taze 50 bin tona, kuru da 135 bin tona düştü. Girdi maliyetlerindeki artış, 2024 yılında sarımsak üretiminin düşmesine yol açtı. Bu nedenle 2025'te stokların daha da azalacağı düşünülerek ithalata yönelildi. 2024'te 3 bin ton ithal sarımsak gelirken, 2025'in ilk iki ayında 935 ton ithalat yapıldı. Buna rağmen fiyatlar artmaya devam ediyor" şeklinde konuştu.
Halde bir toptancı ile sohbet eden Gürer, sarımsağın kilosunun hale ne kadara geldiğini sordu. Toptancı, "Sarımsak bize 200 TL civarında geliyor. Bu, tüccar malı. Burada işçilik de yapıyoruz. Kiloda 15 TL işçilik var, biz bunu 230 TL civarında satıyoruz. Nakliye ve işçilik masrafları da ekleniyor" dedi. Toptancı, sarımsağın vatandaşa ulaşıncaya kadar üç el değiştirdiğini belirterek, "Aralık ayında kilosunu 100 TL'ye satıyorduk, şimdi ise 100-110 TL arasındaydı. Üç ayda fiyatı yüzde 100 arttı" diye ekledi. İthal sarımsağın kilosu ise 180-200 TL arasında satılıyor.
Ömer Fethi Gürer, "Bugün bir markette sarımsağın kilosu 300 TL, diğerinde ise 450 TL idi. Aralık ayında ise kilosu 140 TL civarındaydı. Şu anda emekliye verilen bin TL bayram ikramiyesi, üç kilo sarımsak almak için yeterli değil. İthal sarımsak gelmesi de sorunu çözmüyor" dedi. Toptancı da ithal sarımsağın sorunu çözmediğini belirterek, "Ekinin artması lazım. Ama ekebilmek için de masraf var. Bir işçinin yevmiyesi 1000 TL. Gübre, ilaç, tohum, nakliye masrafları da var. Mazota yapılan zam da bu masraflara ekleniyor" dedi.
"40 SENEDİR BU İŞİ YAPIYORUM, BÖYLE BİR ARTIŞ GÖRMEDİM"
Gürer, "Yıllardır bu işi yapıyorsunuz, şu dönemdeki artış önceki yıllara göre nasıl?" diye sorduğunda, toptancı şu yanıtı verdi: "40 senedir bu işi yapıyorum, böyle bir artış hiç görmedim. Şimdi yeni sezon geliyor, bu fiyatlar 1,5-2 ay daha böyle devam eder." Gürer, "Bu sebzenin fiyatındaki üç aylık ciddi artış dikkat çekici. Yüzde 100'lük artış var. Marketlerde fiyatlar zaten çok yüksek. Toptancıya gelene kadar iki kez el değiştiriyor, sonra iki kez daha el değişiyor. Her elde nakliye masrafları da var. Mazota gelen her zam fiyatlara doğrudan yansıyor" dedi.
Toptancı, sarımsağın üreticiden kendilerine geldikten sonra paketleme ve saklama işlemleri olduğunu belirterek, "Halde işçilik var, ambalaj yaptırıyoruz. Ambalaj işçiliği yevmiyesi de bin TL. Bir kişinin yapacağı işin asgari 70-80 kilo olması lazım. Buzhaneye her ay 1500 TL veriyoruz. Buzhanede sarımsak 6 ay kalabiliyor. Fazla durursa çillenme yapar, bu da saklamayı zorlaştırır. Elektrik faturası 50 bin TL civarında. Kar marjımız çok düştü. Kiloda bize 7-8 TL kaldığında büyük para" şeklinde konuştu.
Gürer, sarımsak satışlarında bir düşüş olup olmadığını sorunca, toptancı, "Evet, satışlarda düşüş çok. Şu an 250 TL'ye sarımsağı kaç kişi alabilir?" dedi. Gürer de "Bu, pazar yerindeki en düşük fiyat. Marketlerde ise fiyatlar 350-600 TL arasında değişiyor, boyutuna göre. Eskiden buna pamuğa denirdi, şimdi ‘beyaz altın’ diyorlar" dedi.
"LİMONDA KARABORSA OLACAK"
Gürer, diğer ürünlerde de artış olup olmadığını sorduğunda, toptancı, "Hepsinde var. Şu anda limon karaborsa olacak. Limonu dalda don vurdu. Don nedeniyle şu anda depo limonları var" dedi.
