Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında ülkemizde 18 bin 619 akraba evliliği yapıldığı tespit edildi. Prof. Dr. Kübra Boynukalın, bilimsel araştırmaların bu tür evliliklerde anne ve babadaki benzer gen mutasyonlarının bebekte hastalıklara yol açabileceğini gösterdiğini belirtti.
BİRÇOK HASTALIĞA NEDEN OLABİLİR
Akraba evliliği yapan çiftlerin bebeklerinde metabolik hastalıklar, kan hastalıkları, sinir sistemi bozuklukları, zihinsel ve fiziksel gelişim geriliği gibi sorunlar daha sık görülüyor. Prof. Dr. Boynukalın, bu tür riskleri azaltmak için gebelik planlamadan önce çiftlerin genetik tarama testlerinden geçmesi gerektiğini vurguladı. Eğer çiftlerden biri genetik bir hastalık taşıyorsa, tüp bebek tedavisi ile genetik ayıklama yapılarak sağlıklı gebelik elde edilebileceğini söyledi.
AKRABA EVLİLİĞİ GEBELİKTEKİ RİSKLERİ ARTIRIYOR
Akraba evlilikleri, bebeklerde bazı kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma olasılığını artırıyor. Türkiye’de en sık görülen akraba evliliği hastalıkları arasında fenilketonüri, kistik fibroz, spinal müsküler atrofi (SMA) ve konjenital adrenal hiperplazi yer alıyor. Araştırmalara göre, normal evliliklerde ölü doğum oranı yüzde 1,4 iken, akraba evliliklerinde bu oran yüzde 2,14’e yükseliyor. Ayrıca düşük riski de artıyor; normal evliliklerde yüzde 5,21 olan düşük oranı, akraba evliliklerinde yüzde 10,55’e çıkıyor. Yeni doğan kayıpları da normal evliliklerde yüzde 10,76 iken, akraba evliliklerinde yüzde 16,29’a yükseliyor.
GENETİK TARAMA SAĞLIKLI EMBRİYO SEÇİMİNİ SAĞLIYOR
Gelişen tıbbi teknoloji ile birlikte çiftlerden alınan basit bir kan örneğiyle yüzlerce genetik hastalığın taranabildiğini söyleyen Prof. Dr. Boynukalın, genetik hastalık taşıyan çiftlerin tüp bebek tedavisi ile sağlıklı embriyo seçebileceğini belirtti.
PGT YÖNTEMİ SAĞLIKLI GEBELİĞİ DESTEKLİYOR
Önceden hastalık yapıcı genetik bozuklukları belirlemek için çiftlerin veya aile üyelerinin kan örnekleri üzerinden analiz yapılıyor. Tüp bebek tedavisi sırasında embriyolar genetik testlerden geçiriliyor ve sadece sağlıklı embriyolar rahme transfer edilerek gebelik sağlanıyor.
DÜZENLİ TAKİP BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Akraba evliliği yapmak bebek sahibi olmayı engellemese de bazı sağlık risklerini artırıyor. Prof. Dr. Boynukalın, bu çiftlerin gebelik sürecinde fetal DNA testi, detaylı ultrason ve amniyosentez gibi ileri tarama yöntemleri ile bebeğin sağlık durumunu yakından takip etmeleri gerektiğini vurguladı. Erken teşhis sayesinde gerekli önlemlerin alınabileceğini ve sağlıklı bir doğum için bilimsel yaklaşımların kritik rol oynadığını belirtti.
