Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2025-2027 dönemlerini içeren ‘Orta Vadeli Program’ı (OVP) açıkladı. 2024 enflasyon tahmini yüzde 33’ten yüzde 41,5’e, 2025 yılı için yüzde 15,2’den yüzde 17,5’e yükseltildi. Büyüme tahminleri ise, 2024 yılı için yüzde 4’ten yüzde 3,5’e, 2025 yılı için yüzde 4,5’ten yüzde 4’e düşürüldü. Yeni OVP’de 2024 yılı için enflasyon hedefi 8,5 puan arttı, büyüme hedefi ise 0,5 puan düştü.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2025-2027 dönemlerini içeren ‘Orta Vadeli Program’ı (OVP) Cumhurbaşkanlığı’nda açıkladı. Yılmaz’a; Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan ve Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel eşlik etti.
2025-2027 dönemlerini kapsayan OVP’de büyüme tahminleri düşürüldü, enflasyon tahminleri yükseltildi.
ENFLASYON HEDEFİ 8,5 PUAN ARTTI
Buna göre; 2024 enflasyon tahmini yüzde 33’ten yüzde 41,5’e, 2025 yılı için yüzde 15,2’den yüzde 17,5’e, 2026 yılı için yüzde 8,5’ten yüzde 9,7’ye yükseltildi. 2027 yılı enflasyon tahmini yüzde 7 oldu.
BÜYÜME HEDEFLERİNDE DÜŞÜŞ
Yeni OVP’de büyüme hedefleri düşürüldü. Buna göre; büyüme tahminleri, 2024 yılı için yüzde 4’ten yüzde 3,5’e, 2025 yılı için yüzde 4,5’ten yüzde 4’e ve 2026 yılı için yüzde 5’ten yüzde 4,5’e düşürüldü. 2027 yılı için büyüme beklentisi yüzde 5 oldu.
İŞSİZLİK TAHMİNLERİNDE İYİLEŞME
Yeni OVP’de işsizlik tahminlerinde ise iyileşmeye gidildi. 2024 yılı için yüzde 10,3’ten yüzde 9,3’e, 2025 yılı için yüzde 9,9’dan yüzde 9,6’ya, 2026 yılı için yüzde 9,3’ten yüzde 9,2’ye indirildi. 2027 yılı için işsizlik beklentisi yüzde 8,8 oldu.
KUR TAHMİNİ VE HEDEFİ YOK
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, kur hedefine ilişkin olara ise “Dalgalı kur rejiminde ne bir kur tahminimiz ne bir kur hedefimiz var. Kuru esas belirleyecek olan piyasadaki arz ve talep şartlarıdır” dedi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Vergide adaleti tesis etmek için vatandaşımıza ilave bir yük getirmeden vergi sistemini iyileştirdik. Vergide adaleti sağlamaya yönelik hiçbir dönem olmadığı kadar son bir yıl içerisinde bir çaba var. Önümüzdeki dönemde de vergide adaleti sağlamaya yönelik, bazı istisnaların ve indirimli oranların gözden geçirilmesi hususunda çalışmalarımıza devam edeceğiz” diye konuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TPAO, BOTAŞ, Eti Maden ve EÜAŞ’ı yeni dönemde farklı bir şekilde yapılandırarak, ülke ekonomisine daha fazla katkı yapmalarını hedeflediklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve bakanlar, 2025-2027 dönemlerini kapsayan ''Orta Vadeli Program''ın açıklanmasının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Cevdet Yılmaz, Merkez Bankası tahminleriyle OVP uyumuna ilişkin soruya şu yanıtı verdi:
''REVİZYON OLMAMASI ANORMAL OLUR''
''Revize ettiğimiz enflasyon yüzde 41,5. Merkez Bankamızın tahmin aralığı içinde olan bir revizyon. Onu aşan bir revizyon değil. Merkez Bankamızla diğer kurumlarla olduğu gibi bu süreçlerde istişare içinde hareket ettik. Biz bütün kurumların kendi bağımsız alanlarındaki kararlara saygılıyız. Herkes kendi alanında çalışıyor. Türkiye olarak bütüncül bir stratejiyi de hayata geçiriyoruz. Para ve maliye politikalarından oluşan bütüncül bir stratejimiz var. Bunu hayata geçiriyoruz. Buradaki uyuma hassasiyetle yaklaşıyoruz. Hedefler bir miktar her zaman değişebilir. Ama önemli olan doğrultunuzdur. Nereye doğru gitmekte olduğunuzdur. Buna bir ay erken, iki ay geç ulaşırsınız... Sağlıklı bir politika belirlediyseniz ve doğru bir yönde ilerliyorsanız er veya geç hedefinize ulaşırsınız. Bu süreçteki dışsal bazı şoklardan veya öngörülemeyen gelişmelerden kaynaklanan revizyonlar dünyada olduğu gibi Türkiye’de de olacaktır. Bunları garipsememek gerekir. Revizyon olmaması anormal olur. Bir yıl önce yaptığınız tahminde hiçbir sapma olmadan gerçekleşmesi olağanüstü bir durum olur. Dolayısıyla önemli olan doğrultu, nereye doğru gittiğiniz ve politikalarınızın tutarlılığıdır.''
Yılmaz, büyüme oranlarına ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“ENFLASYONLA BÜYÜME ARASINDA BİR ÇELİŞKİ YOK"
“Büyümede 0,5’lik bir revizyon var. Sıkı para politikasının etkisi kadar bölgemizdeki jeopolitik gelişmelerin de bir etkisi var. Kuzeyimizde savaş, güneyimizde savaş. Bunun dışında bir etki de TÜİK revizyonunundan kaynaklandı. TÜİK, geçen yılı 4,5’tan 5,1’e revize edince, bazı büyütünce, bu bazın 2024’e yansıması olumsuz yönde gerçekleşti. Orta ve uzun vadede enflasyonla büyüme arasında bir çelişki yok. Kısa vadede sıkıntılı, geçici dönemler olabilir. Geçici dönemler itibarıyla büyüme, enflasyonla mücadeleden etkilenebilir. Ama bu geçici, dönemsel bir etki. Esas ilişki olumlu. Enflasyonunun düştüğü, fiyat istikrarının sağlandığı bir ortamda öngörülebilirlik artmış olur. Yatırım ortamı iyileşir, güven ortamı pekişir. Daha sağlıklı bir şekilde büyüme sağlarsınız. Büyümenin, arzın arttığı bir ortamda da enflasyonunuza arz yönlü bir şekilde katkıda bulunmuş olursunuz. Burada temel bir çelişki görmüyoruz. Kısa dönemli inişler, çıkışlar her zaman mümkündür. Bunları da öngörüyoruz. Yaptığımız revizyon çok büyük bir revizyon değil. Gelişmekte olan ülkelerde de dünyada da büyümede yüksek oranların olduğu bir dönemden geçmiyoruz. Dezenflasyon politikasına rağmen büyümemizi belli bir oranda tutmayı başarıyoruz. Üretmeden tüketemezsiniz. Ne kadar çok yatırım, üretim, ihracat yaparsanız sağlıklı tüketim altyapınızı da geliştirmiş olursunuz. Enflasyonun düştüğü bir ortamda kalıcı refah artışı da mümkün hale geliyor. Enflasyonun düştüğü bir ortamda, kalıcı refah artışını sağlmayı öngörüyoruz.''
''NE BİR KUR TAHMİNİMİZ NE BİR KUR HEDEFİMİZ VAR”
Yılmaz, kur tahminlerine ilişkin soruyu şöyle yanıtladı:
“Bizim dalgalı kur rejimimiz var. Dalgalı kur rejiminde ne bir kur tahminimiz ne bir kur hedefimiz var. Kuru esas belirleyecek olan piyasadaki arz ve talep şartlarıdır. Dezenflasyon politikası izlenen ülkelerde milli paraların avantajlı olduğunu ve cazibe oluşturduğunu da biliyoruz. Biz hesap yapıyoruz, bir kur tahmini yapmıyoruz. Sadece yaptığımız hesapları bir varsayımla paylaşmış oluyoruz.”
"TEMEL ÖNCELİĞİMİZ ENFLASYONUN DÜŞÜRÜLMESİDİR"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, ''dezenflasyon'' sürecine ilişkin soruya şu cevabı verdi:
''Kısa vadede bizim temel önceliğimiz dezenflasyondur, fiyat istikrarıdır. Yani enflasyonunun düşürülmesidir. Fiyat istikrarı olmadan sürdürülebilir yüksek büyümeyi sağlayamayız. Kalıcı refah artışı ve sürdürülebilir yüksek büyüme için mutlaka enflasyonu düşük tek hanelere indirip orada tutmalıyız. Türkiye’nin önü açık. Dezenflasyonla birlikte Türkiye’de büyüme yükselecektir. Enflasyonu düşük tek haneye indirmemiz yüksek büyüme için olmazsa olmaz bir ön koşuldur. Düşük enflasyon ortamında finansmana erişim daha kolay. Ülke ekonomisi daha öngörülebilir, yatırım ortamı daha elverişli.''
''MALİYE POLİTİKASI DEZENFLASYONA ÇOK GÜÇLÜ DESTEK VERECEK''
Şimşek, maliye ve para politikası arasındaki eşgüdüme ilişkin soruyu şöyle yanıtladı:
''2025 yılında negatif bir mali etki söz konusu. Yani bütçe açığını azaltıyoruz. Bütçe açığının azalması demek dezenflasyona güçlü destek demek. Bu sene öngördüğümüz bütçe açığı milli gelire oran olarak yüzde 4,9. Gelecek sene bunun 3,1’e düşecek olması demek negatif etki, dezenflasyonu destekleyici demek. Yönetilen ve yönlendirilen fiyat artışları hedef enflasyonla uyumlu olacak denildi. Gelirler politikası da 2025 yılında daha destekleyici olacak. Maliye politikası dezenflasyona çok güçlü destek verecek.''
Yeni bir vergi paketi çalışması olup olmayacağına ilişkin bir soru üzerin Şimşek, şöyle konuştu:
VERGİ ADALETİ İÇİN ÖNEMLİ ÇABALAR VAR
“Son 1 yıldır doğrudan vergilerin payını artırmak, vergide adaleti sağlamak için önemli adımlar attık, atıyoruz. Geçen sene kurumlar vergisini 5 puan arttırdık. Hatta banka ve finansal kuruluşların, kurumlar vergisi oranını yüzde 30’a yükselttik. Bu doğrudan vergilerin arttırılması için bir çaba demek. Hemen sonuç doğurmuyor. Zamanla bu sonucu alıyorsunuz. Bu sene çok uluslu şirketlere asgari yüzde 15 kurumlar vergisi getirdik. Vergide adeleti tesis etmek için vatandaşımıza ilave bir yük getirmeden vergi sistemini nasıl iyileştirdiğimize dair birkaç örnek. Vergide adaleti sağlamaya yönelik hiçbir dönem olmadığı kadar son bir yıl içerisinde bir çaba var.
İSTİSNALAR VE İNDİRİM ORANLARI İÇİN ÇALIŞMALAR
Muhalefet ‘Yükü vatandaş çekiyor’ şeklinde kendi perspektifiyle bir söylem içerisinde. Gerçekler bunla tutarlı değil. Gerçekler, somut bir şekilde ortaya koyduğum net bir resmi yansıtıyor. Önümüzdeki dönemde de vergide adaleti sağlamaya yönelik, bazı istisnaların ve indirimli oranların gözden geçirilmesi hususunda çalışmalarımıza devam edeceğiz. Vergide adaleti sağlamak için en önemli konu kayıt dışılıkla mücadeledir. Kayıt dışılık en büyük adaletsizliktir.''
IŞIKHAN: "İSTİHDAMDA GEÇİCİ BİR YAVAŞLAMA SÖZ KONUSU OLABİLİR"
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, işsizlik rakamlarına ilişkin “Dezenflasyon süreci ile sıkı para ve maliye politikalarının bir sonucu olarak istihdamda geçici bir yavaşlama söz konusu olabilir. Kalıcı istihdam artışı ve kalıcı refah için enflasyon düşürülerek enflasyonda kalıcılığın sağlanması en önemli hedefimiz. İşsizlik oranımız son 10 ayda yüzde 10’un altında gerçekleşti” diye konuştu.
TPAO, BOTAŞ, ETİ MADEN VE EÜAŞ İÇİN ÖZELLEŞTİRME SİNYALİ
KİT'leri ilişkin bir soru üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ''Harcamalarda etkinlik OVP’nin önemli unsurlarından bir tanesi. Aynı zamanda desteklerdeki etkinlik de bunun için önemli. Doğalgaz ve elektrikteki desteklerimizi de gelir grubuna daha etkin bir şekilde yeni dönemde planlamayı hedefliyoruz. KİT’lerimiz TPAO, BOTAŞ, Eti Maden ve EÜAŞ’ın da yeni dönemde farklı bir şekilde yapılandırarak ülkemizin ekonomisine daha fazla katkı yapmasını hedefliyoruz'' diye konuştu.
