ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta aldığı kararla tüm yabancı yardımları 90 gün süreyle askıya aldığını duyurdu. "Önce Amerika" politikası çerçevesinde alınan bu karar, Birleşmiş Milletler (BM) ajansları ve uluslararası yardım kuruluşlarının küresel operasyonlarını ciddi şekilde kısıtlamasına yol açtı.
Trump yönetiminin ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) fonlarını durdurması, insani yardım kuruluşlarında "kırmızı alarma" neden oldu. ABD, yıllık 2 milyar 49 milyon dolarlık finansman sağladığı BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’ni (UNHCR) de bu kesintilere dahil etti.
UNHCR Başkanı: “Harcamalara Sıkı Denetim” Talimatı
UNHCR Başkanı Filippo Grandi, ajansının dünya genelindeki 122 milyon mülteciye sağladığı yardımların aksayabileceği konusunda uyarıda bulundu. 136 ülkede faaliyet gösteren BM ajansına harcamalara sıkı denetim uygulanması talimatı veren Grandi, tüm uluslararası hava yolculuklarının durdurulması, işe alımların dondurulması ve acil olmayan malzeme siparişlerinin ertelenmesi kararlarını duyurdu.
Grandi, “Bu belirsizlik, mülteciler ve yerinden edilmiş insanlar için kritik bir risk oluşturuyor. Operasyonlarımızı sürdürebilmek için çok dikkatli ilerlemeliyiz” ifadelerini kullandı.
Yardım Kuruluşları Kapanma Riskiyle Karşı Karşıya
Trump yönetiminin kararı, yalnızca BM ajanslarını değil, uluslararası yardım kuruluşlarını da olumsuz etkiledi. Myanmar, Tayland ve Bangladeş’te mültecilere hizmet veren sahra hastaneleri ve barınma programları finansman yetersizliği nedeniyle kapanma tehlikesiyle karşı karşıya.
Tayland'daki mülteci kamplarında sahra hastaneleri kapatıldı.
Mayın temizleme programları ve HIV tedavi projeleri durduruldu.
Bangladeş’te barınma projeleri için yeni malzeme alımı yapılamıyor.
Tayland'da insan kaçakçılığına karşı mücadele eden Freeland Foundation, kesintilerin etkisini azaltmak için bağış kampanyası başlatırken, Ukrayna’daki STK’lar finansal krizle boğuşuyor.
ABD’DEN "Hayati Yardımlar Kesilmeyecek" Açıklaması
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump yönetiminin kararının “temel ilaç, tıbbi hizmetler, gıda ve barınma yardımlarını” kapsamadığını açıkladı. Kesintilerin özellikle “kürtaj, aile planlaması ve cinsiyet ideolojisi” içeren yardım projelerini hedef aldığını belirtti.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump yönetiminin "Gazze'ye kondom gönderilmesi" gibi yardımları israf olarak gördüğünü ifade ederek, “Vergi mükelleflerinin parası gereksiz harcamalar için kullanılmayacak” dedi.
USAID Yetkilileri İzne Ayrıldı
Trump yönetimi, USAID’de 60 kıdemli yetkiliyi idari izne çıkardı. USAID geçici yöneticisi Jason Gray, bazı çalışanların “Başkan’ın talimatlarına karşı hareket etmiş olabileceğini” belirterek, ajans içinde inceleme başlatıldığını duyurdu.
Ancak, mevcut ve eski USAID yetkilileri, bu fon kesintisinin afet bölgelerinde milyonlarca insanı ölümle karşı karşıya bırakabileceği konusunda uyarıda bulundu.
BM Güvenlik Konseyi’nde UNRWA Tartışması
BM Güvenlik Konseyi'nde konuşan Fransa Temsilcisi Nicolas de Riviere, Trump yönetiminin desteklediği Filistinli Mülteciler İçin BM Yardım Ajansı’nın (UNRWA) finansmanının kesilmesine karşı çıktı. “UNRWA’ya alternatif yok. Ajans, hayati insani yardımların yanı sıra temel kamu hizmetleri de sağlıyor” dedi.
Fransa ve Suudi Arabistan, İsrail-Filistin meselesine çözüm arayışı için 2025 Haziran’da New York’ta uluslararası konferans düzenleyeceklerini açıkladı.
