(TBMM) - TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu'nda T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin 2021 ve 2022 yıllarına ait denetim raporları görüşüldü. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, "Denetim raporlarında yer alan bulgular ve tespitler, kurumun stratejik planlardan uzak, hesapsız ve plansız bir şekilde yönetildiğini gözler önüne sermektedir. Öyle ki kurumun 2021 yılı dönemi zararı 4 milyar TL, 2022 yılı zararı 6,3 milyar TL, 2023 zararı 11,4 milyar TL. Bu tablo bize gösteriyor ki asırlık kuruluş zarar mekanizması hâline dönüşmüş, dönüşmeye başlamış ve bir darboğaz içinde çırpınmakta. Kurumun adı 'Devlet Demiryolları'ndan 'devlet darboğaz yolları'na doğru hızlıca gidiyor" dedi.
TBMM KİT Komisyonu’nda bugün T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD Taşımacılık A.Ş.'nin 2021-2022 yıllarını kapsayan Sayıştay raporları ve önerileri görüşüldü.
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, TBMM’nin internet sitesinde yer alan ‘Komisyon Toplantıları ve Gündemi’ kısmında KİT Komisyonu’nun bazı toplantılarının basına kapalı şekilde yer almasına itiraz ederek şunları söyledi:
"Daha önceki uygulamalarda basın toplantıları canlı olarak takip edebiliyordu. Aynı zamanda not tutabiliyordu. Toplantının başında bir görüntü kaydına siz müsaade ediyorsunuz. İlerleyen aşamasında bir görüntü kaydı almamak suretiyle dilerse takip edebilmek için kendi ses kaydını yapıyor. Dilerse notlarını tutuyor. Hızlı bir şekilde kuruma ilişkin durumları basına aktarabiliyorlar. Basına kapalı olmasını gerektirecek herhangi bir gizli bilginin görüşüleceği, konuşulacağı bir toplantı değil. Dolayısıyla kapalı ve açık şeklinde buradan basına yönelik bir bu kararın neden alındığı konusunda büyük soru işaretleri var. Bunu aydınlatmanızı sizden rica edeceğim. Bugünkü komisyon ve daha sonraki günlerdeki komisyon toplantılarında ajansları veya burada faaliyet gösterme yetkisine sahip olan tüm basın kuruluşlarının yine toplantıları takip etmesi konusunda engelleyici değil, kolaylaştırıcı bir tutumu almanızı sizden rica ediyoruz."
Komisyon Başkanı Mustafa Savaş, konuyu yetkililerle görüşeceğini belirterek "Bugüne kadar bizim basına yönelik bir engellememiz olmadı. Basına ayrılan bölümde de basın mensupları basın bültenlerini hazırladılar. Gerekli fotoğraf çekimlerini yaptılar. Bugüne kadar o şeffaflıkla devam ettik. Zaten şu anda bütün konuşmalar, değerlendirmeler, sorular, yorumlar tutanak altına alınıyor. Bunlar da açıklanıyor, yayınlanıyor. Yani burada gizli saklı, kapalı bir şey yok” yanıtını verdi.
"2024 yılı itibarıyla toplam 99 proje kapsamında 52 milyar TL yatırım harcaması gerçekleştirdik"
TCDD Genel Müdürü Veysi Kurt, sunumunda, 22 yıl içerisinde 62,8 milyar dolar demir yolu sektörü olmak üzere ulaştırma sektörüne 280 milyar dolar tutarında yatırım yapıldığını belirterek, "Demir yolu sektörüne yapılan yatırımın yüzde 60'ı olan 37,7 milyar doları teşekkülümüzce gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu yatırımlarla 2 bin 251 kilometresi yüksek hızlı tren, 720 kilometresi konvansiyonel tren olmak üzere toplamda 2 bin 971 kilometre demir yolu yapımı, 5 bin152 kilometre elektrifikasyon, 5 bin 541 kilometre sinyalizasyon, konvansiyonel hatların yenileme ve komple bakımları, tarihi ve kültürel mirasımız olan gar ve istasyonlarımızın yenilenmeleri ile modern gar ve istasyon yapımları ile hızlı tren hatları, Marmaray, Kars-Tiflis gibi önemli projeler gerçekleştirilmiştir" dedi.
Kurt, 2025 yılı itibarıyla nominal sermayelerinin 526,1 milyar TL'ye, toplam varlık değerinin ise 383,8 milyar TL'ye ulaştığını kaydederek, şunları söyledi:
"Toplam bütçemiz 194,6 milyar TL'dir ve bu bütçenin yarısı işletme, diğer yarısı ise yatırımlardan oluşmaktadır. Bugün itibarıyla teşekkülümüz kendisine verilen bu görevleri, işçi ve memur olmak üzere 11 bin 830 personel ve yaklaşık 4 bin hizmet alımı personeli olmak üzere 16 bin kişiyle hizmetlerini sürdürmektedir. Projelerimiz kapsamında 220 şantiyede 13 bin yüklenici çalışanıyla yaklaşık 29 bin kişilik bir istihdam hem yeni hatların inşası ve bakımı hem de trenlerin seyrüseferi, gar ve istasyon hizmetleri ve liman faaliyetlerini sürdürmektedir.
2024 yılı itibarıyla toplam 99 proje kapsamında 52 milyar TL yatırım harcaması gerçekleştirdik. Bu projeler sayesinde yük ve yolcu taşımacılığında önemli artışlar sağlanmıştır. 2024 yılında 350 milyon yolcu taşınırken limanlarımızda 8,3 milyon ton yük elleçlenmiş, 476,7 bin ton feribot taşımacılığı gerçekleşmiştir.
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve hepimizi derinden üzen Kahramanmaraş merkezli depremden 11 ilimizden geçen demir yolu hatlarımız, binalarımız ve tesislerimiz de maalesef etkilenmiştir. Deprem hasarlarının giderilmesi için bugüne kadar 19 milyar TL'si yatırım harcaması, yaklaşık 200 milyon TL'si cari gider olmak üzere toplamda 19,2 milyar lira harcama yapılmıştır. Önemli bir yük koridoru olan ve depremde büyük hasar gören Malatya-NarlıNurdağı kesiminin açılması için yapılan çalışmalarımız son aşamaya gelmiş ve inşallah önümüzdeki bir ay içerisinde burayı aktive etmeyi planlıyoruz."
''Asırlık kuruluş zarar mekanizması hâline dönüşmüş''
CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, kurumun zarar ettiğini vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Devlet Demiryolları Taşımacılık, Devlet Demiryolları Teknik Mühendislik ve Müşavirlik, TÜRASAŞ ve Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü raporlarından çıkan tek sonuç var: Tek kelimeyle, zarar. Kurumun tüm faaliyetlerinde zarar etmesi aslında yönetim anlayışının sonucunda gelinen noktayı açıkça ortaya koymaktadır. Bu yönetim anlayışı bugüne sari bir şey değil, düne ve ondan önceki günden beri gelen bir şey; umarım bu yönetim o geçmişten gelen bütün kusurları toplama yönünde bir irade koyar. Denetim raporlarında yer alan bulgular ve tespitler, kurumun stratejik planlardan uzak, hesapsız ve plansız bir şekilde yönetildiğini gözler önüne sermektedir. Bu durum, her fırsatta dile getirdiğimiz gibi liyakatin kurumsal başarılarda vazgeçilmez olduğunu bir kez daha gözler önüne sermekte. Öyle ki kurumun 2021 yılı dönemi zararı 4 milyar TL, 2022 yılı zararı 6,3 milyar TL, 2023 zararı 11,4 milyar TL. Bu tablo bize gösteriyor ki asırlık kuruluş zarar mekanizması hâline dönüşmüş, dönüşmeye başlamış ve bir darboğaz içinde çırpınmakta. Kurumun adı 'Devlet Demiryolları'ndan 'devlet darboğaz yolları'na doğru hızlıca gidiyor."
