Farklı kültür ögelerinden olan ve tanrıların, kahramanların hikâyeleriyle ilişkilendirilen mitolojik enstrümanlar; insan ruhunda müziğin ve sanatın gücünü ortaya koyarken doğa ile olan bağlantıları da sağlayan faktörlerdendir. Bu enstrümanlar hem kültürel hem de dini bağlamda anlamlar taşımaktadır.
Apollon'un Liri (Yunan Mitolojisi)
Yunan mitolojisinde Apollon, müziğin ve sanatın tanrısı olarak bilinmektedir. Hermes’in, Apollon'un bir grup sığırını çalması, sonrasında da geri vermek için icat ettiği lir, kaplumbağa kabuğundan yapılmıştır ve yedi tellidir. Apollon’un bu liri çaldığı sırada herkesin büyülendiği ve huzur bulduğu anlatılmaktadır.
Pan'ın Flütü (Yunan Mitolojisi)
Yunan mitolojisinde çobanların ve sürülerin tanrısı olarak bilinen Pan’ın kullandığı flüt de mitolojik enstrümanlardan biridir. Pan, aşık olduğu perinin dönüştüğü kamışlardan bir flüt yapar. Bu flüt, doğanın seslerini taklit etmektedir.
Sarasvati'nin Vinası (Hint Mitolojisi)
Sarasvati, Hint mitolojisinde öğrenme, sanat ve şiirsel ilham tanrıçası olarak aktarılmaktadır. Sarasvati’nin elinde bir vina (bir tür yaylı çalgı) taşıdığı, bu vinanın da Sarasvati'nin bilgeliğini ve yaratıcılığını sembolize ettiği varsayılmaktadır. Vina, Sarasvati'nin ilahi müziğini yansıtmak için kullanılmaktadır.
Dagda'nın Harpası (İrlanda Mitolojisi)
İrlanda mitolojisinde tanrıların kralı olan Dagda, büyülü bir harpa olan "Uaithne"e (veya “Daurdabla") sahiptir. Bu harpa; uyku melodisi, neşe melodisi ve yas melodisi olmak üzere üç farklı melodiyi çalabilmektedir. Dagda’nın harpasını çalarken tüm evrenin ritmine hâkim olarak doğayı kontrol edebildiği anlatılmakta, Uaithne’nin İrlanda kültüründe müziğin ve büyünün sembolü olduğu belirtilmektedir.
Anzu'nun Tamtamı (Mezopotamya Mitolojisi)
Mezopotamya mitolojisinde bir kuş-tanrı olarak tasvir edilen, ayrıca tanrı Enlil'in de hizmetkârı olan Anzu’nun tamtamı, onun gücünü zayıflatmak ve tanrılar arasındaki dengeyi sağlamak için kullanılmasının yanı sıra tanrıların ve kahramanların gücünü temsil etmektedir.
