Narenciye üretiminde yaşanan kayıplar nedeniyle fiyat artışları dikkat çekiyor. Çiçeklenme döneminde yüksek sıcaklıkların etkisiyle üretimde azalma yaşanan mandalina, tezgahlarda 55-65 lira arasında satılarak yerli muzun kilo fiyatını geçti. Yerli muzun kilosu ise 50 liradan alıcı buluyor.
İKLİM KOŞULLARI NARENCİYEYİ VURDU
Narenciyede yaşanan iklim kaynaklı sorunlar fiyatlara doğrudan yansıyor. Çiçeklenme döneminde yüksek sıcaklık, portakalda yüzde 30, mandalinada yüzde 35 oranında kayıp öngörüsüne yol açmıştı. Hasat döneminde ise bazı bölgelerde kayıpların yüzde 50'yi aştığı tespit edildi.
ÜRETİMDE ÜÇ BÜYÜK ZARAR
Narenciye bahçelerinde bahar ve yaz aylarında yüksek sıcaklıklar nedeniyle üç temel zarar oluştu:
- Çiçeklerin Kuruması: Yüksek sıcaklıklar, çiçeklenme döneminde dalları kavurdu, verim yüzde 50-60 oranında azaldı.
- Zararlı Popülasyonlarının Artışı: Akdeniz meyve sineği gibi zararlıların etkisi, başta Mersin, Adana, Antalya ve Aydın olmak üzere birçok bölgede görüldü.
- Talep Azalışı: Sonbahar ve kış aylarının ılık geçmesi, narenciye tüketimini düşürdü. Soğuk havalarda talebi artan portakal, mandalina ve limon gibi ürünler dalında kaldı.
ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ KAYBEDİYOR
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, mandalina fiyatlarındaki dalgalanmaların üreticiye ve tüketiciye olumsuz yansıdığını belirtti. Doğan, "Dalında 15 liraya satılan mandalinanın, kesim, taşıma ve paketleme maliyetleriyle şehirde 40-45 liraya satılması gerekirken, fiyatlar bunun çok üzerine çıkıyor. Tüccar yokluğu fırsata çeviriyor, yükselen fiyatlar tüketiciye daha pahalı yansıyor" dedi.
NARENCİYE ÜRETİMİNDE DÜŞÜŞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında narenciye üretiminin yaklaşık yüzde 30 azaldığı tahmin ediliyor. Mandalinada yüzde 32,1, portakalda yüzde 30,8, limonda yüzde 26,3, greyfurtta ise yüzde 50’ye yakın üretim kaybı öngörülüyor.
İHRACATTA REKABET ARTIYOR
Narenciye ihracatında hedefler de zora giriyor. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Çin, Mısır, İran ve Ürdün gibi ülkelerde artan üretimlerin sektörde rekabeti zorlaştırdığını ifade etti. Uçak, "Rakip ülkelerde maliyetlerin düşük olması rekabet gücümüzü azaltıyor" dedi.
TÜKETİM ARTIŞI HEDEFLENİYOR
Türkiye'de kişi başına narenciye tüketimi 28-31 kilo arasında değişiyor. Bu rakamın 40 kiloya çıkarılması hedeflenirken, ılık geçen kış ayları iç piyasada narenciye talebini olumsuz etkiliyor.
