ABD Başkanı Donald Trump’ın 5 Kasım 2024 seçim zaferinin ardından, Kaliforniya eyaletinde bağımsızlık talebiyle başlatılan "Calexit" imza kampanyası yeniden gündeme geldi. Kampanya, eyaletin ABD’den ayrılarak bağımsız bir devlet olması fikrini halk oylamasına taşımayı hedefliyor.
KAMPANYANIN HEDEFİ: BAĞIMSIZ KALİFORNİYA
Demokrat Parti’nin kazandığı Kaliforniya’da, bağımsızlık girişiminin sahibi Marcus Ruiz Evans, 2028 seçimlerinde bu öneriyi halk oylamasına sunmak için kayıtlı seçmenlerden yüzde 5 oranında, yani en az 546 bin 651 imza toplamayı planlıyor. Kampanya açıklamasına göre, Evans’ın imzaları 22 Temmuz 2025 tarihine kadar teslim etmesi gerekiyor.
Kampanya, İngiltere'nin Avrupa Birliği’nden ayrılma süreci olan Brexit’ten esinlenerek "Calexit" adıyla yürütülüyor. Kampanyanın temel amacı, Kaliforniya’yı bağımsız bir devlet haline getirmek ve eyaletin yalnızca kendi halkı tarafından yönetilmesini sağlamak.
CALEXIT: TARİHİ KÖKLERİ OLAN BİR TALEP
"Calexit" girişimi, Kaliforniya’nın ABD’den ayrılma fikrini ilk kez gündeme getirmiyor. Donald Trump’ın 2016 seçim zaferinin ardından başlatılan kampanya, sosyal medyada geniş bir ilgi görmüş ve yaklaşık 220 bin kişi tarafından desteklenmişti.
HALK OYLAMASI SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
ABD Anayasası’nın Birinci Değişikliği, vatandaşlara dilekçe verme hakkı tanıyor. Ancak, halk oylamasına sunulacak bir teklifin, eyalet ve federal yasal çerçevede belirli prosedürlerden geçmesi gerekiyor.
"Calexit" kampanyası özelinde:
- Dilekçe sunumu: Teklif sahibi Evans, önerisini değerlendirilmek üzere Başsavcılık Ofisi’ne sunacak.
- İmza toplama: Başsavcılığın onayının ardından, imza toplama süreci başlayacak.
- Halk oylaması: Gerekli sayıda imza toplandığında, öneri 2028 seçimlerinde oylanacak.
Seçmenlere, "Eyalet ABD'den ayrılıp özgür ve bağımsız bir ülke olmalı mı?" sorusu yöneltilecek. Teklifin kabulü için kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 50’sinin seçimde oy kullanması ve oyların yüzde 55’inin "Evet" olması gerekiyor.
ABD ANAYASASI AYRILMAYA İZİN VERMİYOR
ABD Anayasası’nda eyaletlerin ülkeden ayrılmasını düzenleyen bir hüküm bulunmuyor. Yüksek Mahkeme, 1869’da "Texas v. White" davasında eyaletlerin tek taraflı ayrılma hakkına sahip olmadığına hükmetmişti.
Kaliforniya Eyalet Anayasası da, eyaletin "ABD’nin ayrılmaz bir parçası" olduğunu vurguluyor. Ancak "Calexit" kampanyası, ABD Anayasası’nda değişiklik yapılmasını da içeren talepleriyle bu durumu zorlamayı hedefliyor.
BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ZORLU BİR SÜREÇ
Kampanya başarıya ulaşırsa, bağımsız bir Kaliforniya için uygulanabilirlik raporları hazırlanacak ve bu süreçte bağımsızlık için gerekli altyapı çalışmaları yapılacak. Ancak, federal yasal engeller ve anayasal sınırlamalar, bu girişimin önündeki en büyük engeller olarak görülüyor.
Kaliforniya’nın bağımsızlık talebi, ABD tarihindeki en dikkat çekici siyasi hareketlerden biri olmaya aday. Sürecin ilerleyen aşamalarında, kampanyanın ne ölçüde destek bulacağı ve anayasal engellerle nasıl başa çıkacağı merakla bekleniyor.
