İhbar süresi, iş veren ve çalışan arasında var olan bir iş sözleşmesinin sonlandırılmadan önce karşı tarafa durumu iletmesi gereken süredir.
Çalışan veya iş veren, sözleşmeyi sonlandırma niyetini sunduğu tarihte ihbar süresi başlamış olur. Usüle göre örneğin çalışan kişi, ilettiği süre itibari ile çalışmasını sürdürür. İhbar süresi sna erdiğinde ise işten ayrılması gerekir.
İhbar süresi, diğer bir anlamda çalışanın istifasını bildirmesidir. Bu durum çalışan ve iş veren arasındaki iletişimi düzgün şekilde sonlandırma amacı taşır.
İhbar süresinin belirli kuralları vardır. Bu kurallar üç şekilde uygulanır:
- Belirli süreli iş sözleşmesi varsa çalışan ve iş veren sürenin sonuna doğru birbirlerine sözleşme feshini iletmelidir.
- Belirsiz süreli iş sözleşmesi varsa çalışan ve iş veren arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
- Toplu iş sözleşmesi varsa durum sözleşmenin içeriğine göre değişir.
İhbar süresi bildirilmezse ne olur?
Çalışan işten çıkmadan önce ihbar süresini iş verenine bildirmek zorundandır. İstifa bildirimi yapmadığı takdirde,
- İş yerine ya da kişilere bağlı bazı sıkıntılar yaşayabileceği gibi iş sözleşmesinin ihlali gibi yasal sorunlarla da karşılaşabilir.
- Çalışan usule göre işten ayrılmaz ise bir sonraki iş başvurularında bu olumsuz durum karşısına çıkabilir. Bu durum iş arayan kişi için itibarının kaybına neden olabilir.
- İstifa bildirimi yapılmadığı takdirde yaşanan manevi zararın dışında maddi zararla da karşılaşılabilir. Örneğin, şirket tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Bu yüzden çalışan kişi zarara uğramamak ve olumsuz bir durum ile karşılaşmamak için mutlaka işten ayrılırken istifa ve ihbar süresi bildirimi yapmalıdır.
İhbar süresi nasıl hesaplanır?
İhbar süresi nasıl hesaplanır sorusu iş sözleşmesini sonlandırmak isteyen çalışanlar için önemli bir sorudur. Yasalar ile belirlenmiş olan ihbar süresi, iş sözleşmesine ve çalışılan işteki pozisyona göre de farklılıklar gösterebilir. Kişini yasalar ile belirlenen işe devam etme süresinin asgari hesaplama şekli aşağıdaki gibidir:
- Kişi 6 aydan az çalıştı ise ihbar süresi en az 2 hafta
- Kişi 6 ay ile 1,5 yıl arasında çalıştı ise en az 4 hafta
- Kişi 1.5 yıl ile 3 yıl arasında çalıştı ise en az 6 hafta
- Kişi 3 yıldan fazla çalıştı ise en az 8 hafta
Hesaplanan miktardan damga ve gelir vergisi dışında herhangi bir kesinti olmaz.
İhbar süresinin geçerli olmadığı durumlar nelerdir?
İhbar süresi karşılıklı anlaşarak iş durumunun sonlanması için verilen süredir. Bu sürenin geçerli olmadığı bazı durumlar vardır. Bunlar:
- Çalışan ve iş veren arasında karşılıklı bir anlaşma mevcut ise
- Çalışan kişinin çalıştığı yerde disiplin cezası aldı ise
- İş veren Çalışan kişiye yönelik büyük ihmaller yaptı ise
- Çalışan kişi ücretsiz izinde ise
- Kişisel sorunlar ya da afet gibi durumlar yaşandı ise
- Çalışan öldü ise
- İş Kanunu madde 24 ve 25 şartları taşınıyor ise
İhbar süresi bildiriminden sonra kişi iş arayabilir mi?
Belirsiz süreli hizmet sözleşmelerinin feshinde Türk Borçlar Kanunu’nun 421. maddesine göre çalışan kişi ihbar süresi içerisinde günde 2 saat yeni bir iş arayabilir. Belirlenen bu 2 saat içerisinde kişi yeni iş başvuru yapabilir, iş görüşmelerine gidebilir. Bu sürenin tutarı çalışanın maaşından kesilmez.
İhbar süresine uymamanın cezası var mı?
İhbar süresine uyulmaması çalışan ve iş veren için bazı yasal sıkıntıları ortaya çıkarabilir. Örneğin:
- İhbar tazminatı ödenebilir.
- Haklı fesih ve mahkemeye başvurulabilir.
- Tazminat talebi ve tazminat ödenmesi isteğinde bulunabilir.
