Son yıllarda hiç sigara içmemiş bireylerde akciğer kanseri teşhis oranlarında artış gözlemlenirken, yeni araştırmalar hava kirliliğinin bu durumdaki etkisini ortaya koyuyor. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından yapılan araştırmaya göre, sigara kullanmayan bireyler için akciğer kanseri, dünya genelinde en büyük beşinci kanser ölümü nedeni haline geldi.
The Lancet Respiratory Medicine dergisinde yayımlanan çalışmada, 2022’de teşhis edilen tüm adenokarsinom vakalarının yaklaşık yüzde 15’inin hava kirliliği ile bağlantılı olduğu tespit edildi. Özellikle Doğu Asya ve Çin’de hava kirliliğine bağlı akciğer kanseri vakalarında önemli bir artış yaşandığı belirtiliyor.
HAVA KİRLİLİĞİ AKCİĞER KANSERİNİN ANA NEDENLERİNDEN BİRİ OLABİLİR
Araştırmacılar, sigara içme oranlarının dünya genelinde azalmasına rağmen, hiç sigara kullanmamış bireylerde akciğer kanseri oranlarının yükseldiğine dikkat çekti. Çalışmada, hava kirliliğinin, sigara içmeyen kişilerde akciğer kanserine yol açan en yaygın tümör türü olan adenokarsinomun yüzde 53 ila 70’inden sorumlu olabileceği vurgulandı.
Uzmanlar ayrıca, katı yakıtların evlerde ısınma ve yemek pişirme amacıyla kullanılması nedeniyle, Çinli kadınlar arasında akciğer kanseri oranlarının yükselmiş olabileceğini belirtti. Araştırmada, Doğu Asya ve özellikle Çin’de adenokarsinom vakalarının büyük bölümünün havada bulunan partikül madde (PM) kirliliği ile ilişkili olduğu tahmin edildi.
TEMİZ ENERJİYE ERİŞİM HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Araştırmacılar, hava kirliliğinin neden olduğu sağlık sorunlarının azaltılması için özellikle hava kalitesini iyileştiren yönetim programlarına ve temiz enerjiye erişim imkanlarının artırılmasına öncelik verilmesi gerektiğini belirtti.
2022 yılı verilerine göre, dünya çapında erkeklerde yaklaşık 1,6 milyon yeni akciğer kanseri vakası tespit edildi. Bu vakaların 720 bini adenokarsinom türü olarak belirlendi. Aynı yıl kadınlarda yaklaşık 910 bin akciğer kanseri vakası görüldü ve bunların 542 bini adenokarsinom teşhisi aldı.
ADENOKARSİNOM NEDİR?
Adenokarsinom, vücudun mukus salgılayan glandüler hücrelerinden kaynaklanan bir kanser türüdür. Bu hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu meydana gelen bu kanser türü, vücudun farklı bölgelerinde gelişebilir. En sık görüldüğü organlar arasında akciğer, bağırsak, meme, yemek borusu, mide, pankreas ve prostat bulunur.
Mukus üreten glandüler hücreler vücudun nemli kalmasını ve sağlıklı çalışmasını sağlar. Ancak bu hücrelerin kanserleşerek kontrolsüz büyümesi adenokanser olarak adlandırılan hastalığa yol açar. Kanserin yayılması durumunda ise sağlıklı dokular zarar görebilir ve hastalığın ilerlemesi hızlanabilir.
