Sözcü'nün haberine göre, Covid aşılarının beyin sağlığı üzerindeki etkileri hem vatandaşlar arasında merak konusu olmuş hem de sosyal medyada sıkça tartışılmaya başlanmış, aynı zamanda bilimsel araştırmalar tarafından dikkatle incelenmekte olan bir konu olarak öne çıkıyor.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, konuyla ilgili bazı açıklamalarda bulundu.
Uludüz, "Bizlere sık sık bu aşıların demansa yani bunamaya neden olup olmadığı soruluyor" diye kaydetti.
Prof. Uludüz'ün açıklamaları; Alzheimer'ın beyindeki sinir hücrelerinin kaybıyla gelişen ilerleyici bir hastalık şeklinde karşımıza çıktığı ve bu hastalığın başlıca sebepleri arasında, beyinde plak birikimi (Beta-amiloid) ve sinir hücreleri arasındaki iletişimi engelleyen protein dengesizliklerinin (tau proteinleri) yer aldığı şeklinde başlayarak şöyle devam ediyor:
"Covid-19 aşılarının böyle bir mekanizmayı tetikleyip tetikleyemeyeceğini anlamak için önce şunu sormalıyız: Aşılar beynimize nasıl etki eder?"
Nöroloji Uzmanı Prof. Uludüz, aşıların beyne olan etkilerini şu başlıklarla aktardı:
1. İnflamasyon: Bazı araştırmalar, Covid-19'un beyinde uzun süreli iltihaplanmalara yol açabileceğini ve bunun sonucunda nörolojik hastalık riskinin artabileceğini ileri sürüyor.
2. Beyin bariyerini aşma: mRNA aşılarının beyin bariyerini geçebileceğine dair herhangi bir kanıt bulunmamakla birlikte bu aşıların doğrudan beyin üzerinde etkiler yaparak demansa yol açabileceği iddiası bilimsel olarak doğrulanmamıştır.
3. Beyindeki beta amiloid plakları tetikleme: Alzheimer'ın temel mekanizmalarından biri, beyinde beta-amiloid plaklarının birikmesi olarak bilinmektedir. Aşılar, beta-amiloid üretimini ya da temizlenmesini etkileyen süreçleri tetiklemese de bazı araştırmalar, Covid-19 enfeksiyonunun beyinde amiloid benzeri proteinlerin birikmesine yol açabileceğini ileri sürmektedir.
4. Mitokondriyal hasar: Sinir hücreleri, enerji üretimi için büyük ölçüde mitokondrilere bağlıdır ve mitokondriyal işlev bozukluğu, bunamanın potansiyel nedenlerinden biridir. Aşıların etki mekanizması, bağışıklık tepkisi oluşturmakla sınırlı kalmaktadır. Mitokondriyal hasar ise daha çok Covid-19 enfeksiyonu esnasında yaşanan yoğun stresle ilişkilendirilmektedir, aşılarla değil.
5. Genetik yatkınlık: Alzheimer gibi hastalıkların genetik yatkınlıkla bağlantılı olduğu biliniyor. Örneğin, APOE 4 genine sahip bireylerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte özellikle mRNA aşıları vücutta DNA ile herhangi bir etkileşimde bulunmaz. Genetik yatkınlık, genellikle uzun süreli süreçlerle ilişkilidir ve aşıların bu süreçler üzerinde doğrudan etkisi bulunmamaktadır.
6. Sinir iletimindeki bozulmalar: Alzheimer, sinir hücreleri arasındaki iletişimdeki bozulmalarla da bağlantılıdır. Aşılar, sinir iletimini olumsuz etkileyen nörotoksik maddeler üretmez. Ancak enfeksiyon, sitokin fırtınası ve hipoksi gibi faktörler sinir iletimini etkileyebilir. Aşılar ise enfeksiyonu önleyerek bu tür riskleri azaltmaya yardımcı olur.
