Gökbilimciler, evrenin erken dönemlerine ait olduğu düşünülen ve şimdiye kadar keşfedilen en uzak galakside oksijenin yanı sıra ağır metallere de rastlandığını açıkladı.
Söz konusu galaksi, Dünya'dan yaklaşık 13,4 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve evrenin oluşumundan kısa bir süre sonra meydana gelmiş olabileceği tahmin ediliyor.
Bilim insanları, evrenin yaklaşık 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama ile ortaya çıktığını kabul ediyor.
13,4 MİLYAR YILLIK IŞIĞI GÖZLEMLENDİ
CNN International’ın haberine göre, JADES-GS-z14-0 adı verilen bu sıra dışı derecede büyük ve parlak galaksi, Ocak 2024'te James Webb Uzay Teleskobu kullanılarak keşfedildi. Bu teleskop, evreni çıplak gözle görülemeyen kızılötesi ışıkla tarayabiliyor.
James Webb, uzayda milyarlarca yıl yol alan ışığı gözlemleyerek, “Kozmik Şafak” olarak bilinen ve ilk galaksilerin ortaya çıktığı Büyük Patlama’dan sonraki ilk yüz milyon yıllık döneme dair veriler sunabiliyor.
JADES-GS-z14-0 galaksisinden çıkan ışığın, Dünya’ya ulaşması 13,4 milyar yıl sürdüğü için, bilim insanları bu galaksiyi evrenin yalnızca 300 milyon yaşında olduğu zamanki haliyle gözlemliyor.
Webb’in gözlemlerinin ardından Atacama Çölü’nde bulunan Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) ile yapılan incelemelerde oksijen ve ağır metallerin varlığı belirlendi. Bu bulgular, galaksilerin ilk dönemlerde beklenenden çok daha hızlı oluştuğuna işaret etti.
"GALAKSİLER BEKLENENDEN HIZLI GELİŞİYOR"
ALMA tarafından yapılan gözlemlere ilişkin veriler, The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics dergilerinde yayımlandı.
The Astrophysical Journal’da yer alan çalışmanın baş yazarı ve Leiden Üniversitesi Leiden Gözlemevi’nden doktora öğrencisi Sander Schouws, yaptığı açıklamada, “Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi bir şey. Sonuçlar galaksinin çok hızlı bir şekilde oluştuğunu ve aynı zamanda hızla olgunlaştığını göstererek, galaksilerin oluşumunun beklenenden çok daha hızlı gerçekleştiğine dair artan kanıtlara katkıda bulunuyor” ifadelerini kullandı.
EN PARLAK ÜÇÜNCÜ GALAKSİ
JADES-GS-z14-0, sadece uzaklığıyla değil, boyutu ve parlaklığıyla da dikkat çekti. Schouws, Webb’in gözlemlediği 700 galaksi arasında bu galaksinin, en uzak olmasına rağmen en parlak üçüncü galaksi olduğunu belirtti.
Normal şartlarda, evrenin erken dönemlerindeki galaksilerin daha küçük ve daha az parlak olması bekleniyor, çünkü evren o dönemde daha genç ve kompakt bir yapıdaydı.
Schouws, konuya ilişkin olarak gönderdiği e-postada şu ifadelere yer verdi: “Genel olarak, evrenin bu erken dönemindeki galaksiler, Hubble ve JWST'nin güzel görüntülerinden tanıdığımız ünlü galaksilerden çok farklıdır. Çok daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık/bozukturlar. Koşullar daha aşırı çünkü çok sayıda yıldız küçük bir hacimde hızla oluşuyor”.
