Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına ait dünyanın en büyük 100 savunma sanayisi şirketinin silah ve askeri hizmet satış verilerini yayınladı. Verilere göre, savaşlar ve bölgesel gerilimlerin etkisiyle toplam satışlar bir önceki yıla göre %4,2 artarak 632 milyar dolara ulaştı. Bu artış, 2022'deki %3,5'lik düşüşün ardından geldi.
ABD ŞİRKETLERİ ZİRVEDE
2018'den bu yana listenin ilk beş sırasında yer alan şirketlerin tamamı ABD merkezli: Lockheed Martin, RTX (eski adıyla Raytheon Technologies), Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics. 2023’te 41 ABD’li şirket, toplam 317 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi ve küresel satışların %50’sini oluşturdu. Bu rakam, bir önceki yıla göre %2,5'lik bir artışı ifade ediyor.
ÇİN VE AVRUPA ŞİRKETLERİ
Listede 9 Çinli şirket yer alırken, bu şirketlerin toplam satışları %0,7 artarak 103 milyar dolara ulaştı. İlk 10’da yer alan Çinli üreticiler arasında NORINCO, AVIC ve CETC dikkat çekti. Çinli şirketlerin toplam satışları küresel satışların %16’sını oluşturdu.
Avrupa merkezli 27 şirketin satışları ise %0,2 artışla 133 milyar dolara ulaştı. Özellikle Ukrayna’daki savaş ve buna bağlı artan talep, Avrupalı şirketlerin siparişlerini artırdı. Almanya merkezli şirketler, satışlarını %7,5 artırarak 10,7 milyar dolara çıkardı.
TÜRK ŞİRKETLERİNDEN BÜYÜK BAŞARI
Türkiye’den ASELSAN, Baykar ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) listeye girmeyi başardı. Türk şirketlerinin toplam geliri 2023’te %24 artarak 6 milyar dolara ulaştı. SIPRI raporunda, Türkiye’nin uzun süredir savunma sanayisinde kendine yeterli hale gelme hedefi olduğu ve artan iç talep ile Ukrayna’daki savaşa bağlı ihracatın bu büyümenin temel itici güçleri olduğu vurgulandı.
- ASELSAN: Silah satışlarından elde ettiği gelir, %12 artışla 2,4 milyar dolara yükseldi. Bu artış, Türkiye’nin yerli üretim silahlara olan talebinin bir sonucu olarak değerlendirildi.
- Baykar: Şirketin gelirleri %25 artarak 1,9 milyar dolara ulaştı. Gelirlerin %90’ı ihracattan sağlandı. Baykar, özellikle insansız hava araçları (İHA) üretimiyle tanınıyor.
- TUSAŞ: 2023 yılında gelirlerini %45 artırarak 1,7 milyar dolara çıkardı.
SIPRI raporunda, Türkiye’nin savunma sanayisindeki ilerlemesinin özellikle yerli üretim ve ihracat odaklı bir politika izlenmesinden kaynaklandığı belirtildi.
DİĞER DİKKAT ÇEKEN VERİLER
- 2023’te listeye yalnızca 2 Rus şirketi dahil oldu. Bu şirketlerin toplam silah satışları %40 artışla 25,5 milyar dolara ulaştı. Ancak Rusya’nın veri eksikliği nedeniyle birçok şirketi liste dışında kaldı.
SIPRI, 1966’dan bu yana savunma, silahsızlanma ve çatışma konularında araştırma ve analiz çalışmalarıyla tanınıyor.
