İstanbul’da banka yöneticileriyle bir araya gelen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önümüzdeki günlerde döviz ve para piyasalarında daha sert dalgalanmaların yaşanabileceği uyarısında bulundu. Toplantıda Merkez Bankası’nın gerekirse tüm araçlarını kullanacağı vurgulanırken, piyasalarda güvenin korunması ve programa desteğin sürmesi istendi.
Siyasi gerilimin tırmandığı süreçte sosyal medya üzerinden güven mesajları veren Şimşek, para politikasındaki sıkılaşmaya rağmen mali disiplinin sağlanamaması nedeniyle eleştirilerin hedefinde.
BÜTÇEDE AÇIK YILIN BAŞINDA TAVAN YAPTI
2025 yılı bütçesinde yıl sonunda 1,9 trilyon TL açık öngörülürken, sadece ocak ve şubat aylarında gerçekleşen toplam açık 449 milyar TL’ye ulaştı. Ocak ayında 139 milyar TL olan açık, şubat ayında yaklaşık üç kat artarak 310 milyar TL’ye çıktı.
Bütçe gelirleri hedeflerin gerisinde kalırken, giderler öngörülen seviyenin çok üzerinde gerçekleşti. İlk iki ayda bütçe giderleri 2 trilyon TL’yi aşarken, gelirler yalnızca 1,6 trilyon TL’de kaldı. Şubat ayında gelirler 723 milyar TL olurken, aynı ayda açığın 310 milyar TL’ye ulaşması dikkat çekti.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 149 ARTTI
Maliye politikalarının tasarruf odaklı olduğu yönündeki açıklamalara karşın, şubat ayında bütçe giderlerinde yüzde 50’yi aşan artış yaşandı. En çarpıcı kalem ise faiz ödemeleri oldu. Şubat ayında 139,7 milyar TL faiz ödemesi yapılırken, bu rakam geçen yılın aynı ayında 54,8 milyar TL düzeyindeydi. Artış oranı yüzde 149 olarak kayda geçti.
Ocak ve şubat aylarındaki toplam faiz ödemesi ise 302,7 milyar TL’ye ulaştı. Bu tutar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 72’lik bir artış anlamına geliyor. Memur ve emekli maaşlarına yüzde 15 zam yapılırken, faiz ödemelerindeki bu artış kamu harcamalarının hangi alanlara yöneldiğini gözler önüne seriyor.
VERGİ YÜKÜ ÇALIŞANIN SIRTINDA
Bütçe gelirleri içinde gelir vergisi kalemi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 90 artış gösterdi. Ancak şirket ve banka gelirlerinden alınan Kurumlar Vergisi yüzde 16 azaldı. Böylece bütçe yükünün büyük kısmı ücretli çalışan kesimin omuzlarına yüklenirken, yüksek faiz gelirinden yararlanan kesim bütçenin kazananı oldu.
FAİZ DIŞI AÇIK BÜYÜYOR, BORÇ YENİ BORÇLA KAPANIYOR
Bütçe disiplininde önem taşıyan faiz dışı fazla hedefi, yerini faiz dışı açığa bırakmış durumda. Artan harcamalar ve yetersiz gelirler nedeniyle kamu borçları yüksek faizle çevriliyor. Faiz ödemeleri, ana para ödemelerinin iki katına ulaşırken, kamu borç stokundaki artış da hız kazandı.
İlk iki ayda birçok kalemde öngörülerin aşıldığı görülürken, mevcut bütçeyle yıl sonunun tamamlanamayacağı, yıl ortasında ek bütçe ihtiyacının gündeme gelebileceği değerlendiriliyor.
MALİYE PROGRAMI DEZENFLASYONA DESTEK VEREMİYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in iki yıldır sürdürdüğü sıkı para ve kur politikalarına karşın maliye politikalarının aynı ölçüde disiplinli olmaması, dezenflasyon programının başarısını tehlikeye atıyor. Tasarruf adımlarının sınırlı kalması, “itibardan tasarruf olmaz” yaklaşımının devam ettiğini gösteriyor.
Şubat ayı bütçe verileri, hem ekonomik hedeflerin aşındığını hem de siyasi gelişmelerin mali piyasalarda yarattığı kırılganlığın derinleştiğini ortaya koyuyor.
