Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, Türkiye Belediyeler Birliği’nin ev sahipliğinde düzenlenen 6. Uluslararası Dirençlilik Kongresi’nde, “Afet Atıklarının Yönetimi” başlıklı oturumda önemli açıklamalarda bulundu.
ASBEST TEHLİKESİ KAPIDA
6 Şubat depremleri sonrasında en büyük sorunlardan birinin moloz yığınları olduğunu belirten Başkan Tutdere, yıkılan binaların büyük çoğunluğunun 2010 öncesinde inşa edildiğini ve bu yapılarda asbest kullanıldığını vurguladı. Asbestin yıkım sırasında çevreye yayıldığını ve halk sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ifade eden Tutdere, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Amerika’da 11 Eylül saldırılarında yıkılan yapılarda asbest miktarı analiz edilerek hastalık vakaları tahmin edilmişti. Benzer bir analizle, 6 Şubat depremlerinde ortaya çıkan 350 milyon tonluk asbesti baz aldık. Bu miktar, 11 Eylül’e kıyasla 100 kat daha fazla. Hesaplamalarımıza göre, önümüzdeki 10 yıl içinde özellikle karın zarı ve akciğer kanseri gibi asbest kaynaklı hastalıklar nedeniyle bölgede 300 ila 400 bin kişinin etkilenme riski bulunuyor.”
Başkan Tutdere, asbest kaynaklı sağlık sorunlarının, depremde yaşanan kayıplardan daha büyük bir tehdit olabileceğine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Resmi rakamlara göre, depremde 50 binden fazla insanımızı kaybettik. Ancak asbestin yol açacağı sağlık sorunları, uzun vadede insan sağlığı, ekonomi ve sağlık sistemi üzerinde çok daha büyük bir yıkım yaratabilir.”
ÇEVRE SAĞLIĞI İÇİN KRİTİK UYARILAR
Deprem sonrası oluşan atıkların doğru yönetilmemesinin çevre sağlığı açısından da büyük tehdit oluşturduğunu belirten Tutdere, Türkiye genelinde depremden etkilenen bölgelerde yaklaşık 130 milyon ton moloz bulunduğunu ve bazı tahminlere göre bu miktarın 350 ila 580 milyon ton arasında olabileceğini söyledi. Bu atıkların kontrolsüz bırakılmasının çevresel ve sağlık sorunlarına neden olacağını ifade etti.
BAKANLIĞA ÇAĞRI: BELEDİYELER DESTEK BEKLİYOR
Atık yönetiminin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sorumluluğunda olduğunu hatırlatan Tutdere, belediyelerin yetersiz bütçe ve ekipman nedeniyle bu yükü tek başına taşıyamadığını belirtti. Şu çağrıyı yaptı:
“Enkazların ve molozların doğru şekilde kaldırılması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın desteğiyle kapsamlı bir sistem kurulmalı. Bu sistem, atıkların ayrıştırılması ve ekonomiye kazandırılması için hayati önem taşıyor.”
Uzmanlardan Öneriler
Oturumda, Hatay Büyükşehir Belediyesi’nden Ceren Yavuzyılmaz, İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği’nden Dr. Baran Bozoğlu ve Çevre Mühendisleri Odası’ndan Ali Güner de afet atıklarının yönetimine dair deneyimlerini ve çözüm önerilerini paylaştı.
