CHP Genel Başkan Yardımcısı Dr. Zeliha Aksaz Şahbaz, Dünya Kanser Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, kanserin Türkiye’de en yaygın ikinci ölüm nedeni olduğunu ve özellikle akciğer kanseri vakalarında dikkat çekici bir artış yaşandığını belirtti.
"ÖLÜMLERİN YAKLAŞIK YÜZDE 15'İ KANSER KAYNAKLI"
Şahbaz, Türkiye’de yaşam süresinin 77,3 yıl olarak ifade edildiğini, ancak kanserin bu süreyi tehdit eden önemli bir faktör haline geldiğini vurguladı. 2023 yılı itibariyle ölümlerin yaklaşık yüzde 15’inin kanser kaynaklı olduğunu belirten Şahbaz, yüzde 35,8 oranıyla dolaşım sistemi hastalıklarının ilk sırada yer aldığını, kanserin ise ikinci sıraya yükseldiğini söyledi.
Türkiye’de en sık görülen kanser türlerine değinen Şahbaz, trakea, bronş ve akciğer kanserinin yüzde 5,8 ile ilk sırada yer aldığını, bunu kolorektal (bağırsak) kanserleri (%2,1), meme kanseri (%1,6), prostat kanseri (%1,2) ve pankreas kanseri (%1,0) gibi türlerin takip ettiğini kaydetti.
"ERKEN TEŞHİS, ÖLÜMLERİ AZALTABİLİR"
Türkiye’de 100 bin kişi başına düşen önlenebilir ölümlerin 197, tedavi edilebilir ölümlerin ise 144 olduğunu belirten Şahbaz, kanserin erken teşhisle büyük ölçüde önlenebileceğine dikkat çekti.
"Özellikle akciğer kanseri başta olmak üzere kanser tarama programlarının artırılması, kansere bağlı ölümleri önemli ölçüde azaltabilir. Meme ve bağırsak kanseri taramalarının yaygınlaştırılması, tütün kullanımını azaltacak politikaların güçlendirilmesi gerekiyor."
Ayrıca sağlıklı beslenme alışkanlıklarının teşvik edilmesi, fiziksel aktivitenin artırılması ve çevresel risk faktörlerinin azaltılmasının kanserle mücadelede kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
Kanserin yalnızca genetik değil, çevresel ve enfeksiyona bağlı faktörlerden de kaynaklanabileceğini belirten Şahbaz, HPV ve Hepatit B gibi enfeksiyonların aşı ile önlenmesinin önemine dikkat çekti.
"Hepatit B aşısı ulusal aşı takviminde yer alırken, rahim ağzı kanserini önleyen HPV aşısının da ücretsiz olarak aşı takvimine eklenmesi gerekiyor."
Şahbaz, aşırı kilo, işlenmiş gıda tüketimi, hareketsiz yaşam ve tütün kullanımının kanser riskini artırdığını, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kanser vakalarının yüzde 40 oranında önlenebileceğini ifade etti.
"GÜÇLÜ SAĞLIK POLİTİKALARINA İHTİYAÇ VAR"
Kanserin sadece bireysel değil toplumsal bir sorun olduğuna vurgu yapan Şahbaz, Türkiye’nin kanserle mücadeleye yönelik daha somut adımlar atması gerektiğini belirtti.
"Kanserle mücadelede toplumsal farkındalığı artırmak, bireylerin sağlıklı yaşam alışkanlıklarını teşvik etmek ve kanser nedenleriyle daha güçlü bir şekilde mücadele etmek, siyasi irade gerektiriyor. Kanser, yalnızca kişisel bir sorun değil, hepimizin ortak meselesidir."
Son olarak, Türkiye’de erken teşhis programlarının yaygınlaştırılması, çevresel faktörlerin ortadan kaldırılması ve halkın sağlıklı yaşam konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Şahbaz, kanserle mücadelede daha etkin bir sağlık politikasının oluşturulmasının şart olduğunu ifade etti.
