Almanya’nın Göttingen Üniversitesi tarafından desteklenen uluslararası bir araştırma ekibi, Zagros Dağları’nın uyguladığı baskının Dünya yüzeyinde son 20 milyon yılda nasıl bir etki yarattığını inceledi.
Araştırma sonucunda bilim insanları, Türkiye’nin altında büyüyen bir çatlak keşfetti. Çatlağın, ülkenin güneydoğusundan İran’ın kuzeybatısına kadar uzandığı belirtildi. Bu oluşumun temel sebebinin, Dünya’nın derinliklerinde meydana gelen tektonik hareketler olduğu ifade edildi.
ANTİK OKYANUS LEVHASI TÜRKİYE'DE KOPMUŞ DURUMDA
Araştırmacılar, geçmişte Arap levhasını Avrasya levhasından ayıran antik Neotethys Okyanusu’nun kalıntılarının hâlâ Arap levhasına bağlı olduğunu ortaya koydu. Ancak Türkiye’de bu okyanus levhasının artık kopmuş olduğu tespit edildi.
Araştırma bulguları, bilimsel dergi Solid Earth’te yayımlandı. Göttingen Üniversitesi’nden yapılan basın açıklamasında, çalışmanın başyazarı Dr. Renas Koshnaw şu ifadeleri kullandı:
"Bu levha, bölgeyi aşağıya doğru çekerek daha fazla tortu birikimi için alan yaratıyor. Ancak Türkiye’ye doğru çöküntü daha sığ hale geliyor, bu da okyanus levhasının bu bölgede yırtıldığını ve çekme gücünün azaldığını gösteriyor. Çatlak, bir takvim yaprağının kopmasına benzer şekilde Türkiye’den Irak’a doğru genişliyor gibi görünüyor."
YER KABUĞUNDAKİ ÇÖKÜNTÜ BEKLENENDEN DAHA BÜYÜK
Araştırmacılar, yapılan incelemeler sonucunda yer kabuğundaki çöküntünün yalnızca dağların ağırlığından kaynaklanmadığını, sanılandan daha büyük bir yapıya sahip olduğunu belirledi.
Zagros Dağları’nın altında asılı duran ağır okyanus levhası, yerkabuğunu aşağı çekerek derin, tortu dolu bir çöküntü oluşturuyor. Araştırmacılar, elde edilen bulguların, Dünya’nın derinliklerindeki süreçlerin yüzeyin şekillenmesi üzerinde ne kadar etkili olduğunu gözler önüne serdiğini ifade etti.
Bu tür jeolojik modeller, yalnızca Dünya’nın geçmişini anlamaya yardımcı olmakla kalmayıp, aynı zamanda çeşitli pratik uygulamalara da zemin hazırlayabilir.
