İsrail ordusunun, Lübnan'ın Ayn ed-Delb köyünde Hizbullah karargâhı olduğunu iddia ederek vurduğu altı katlı bir apartmanda ölen 73 kişinin büyük çoğunluğunun sivil olduğu ortaya çıktı. BBC'nin yaptığı araştırmada, 73 kişiden yalnızca altısının Hizbullah’ın askeri kanadıyla bağlantısı olduğu belirlendi.
EN AĞIR SİVİL KAYIPLARDAN BİRİ
29 Eylül’de İsrail’in düzenlediği füze saldırısında vurulan bina tamamen çökerken, ölenler arasında 23 çocuk bulunduğu tespit edildi. Saldırı, İsrail’in son 18 yılda Lübnan’da tek seferde en fazla sivil can kaybına yol açtığı olay olarak kayıtlara geçti.
İSRAİL’İN HİZBULLAH İDDİASI
İsrail ordusu, binanın Hizbullah’ın “terör komuta merkezi” olduğu gerekçesiyle vurulduğunu açıklamış ve ölenlerin çoğunun “terörist” olduğunu iddia etmişti. Ancak BBC’nin incelediği sosyal medya paylaşımları, cenaze törenleri ve sağlık kayıtları, 73 kişiden yalnızca altısının Hizbullah ile bağlantılı olduğunu gösterdi. Bu kişilerin hiçbirinin örgütün üst düzey üyeleri olmadığı ortaya çıktı.
AİLELERİN TRAJEDİSİ
Saldırıda birçok aile yok oldu. Julia Ramazan ve ailesi, çatışmalardan kaçarak Ayn ed-Delb’e sığınmıştı. Ancak saldırıda Julia ve annesi hayatını kaybetti. Kardeşi Eşref, enkazdan saatler sonra kurtarıldı, ancak yaşadığı travmayı hala atlatamıyor.
Betül Fares ise saldırıda eşini ve dört yaşındaki kızını kaybetti. Küçük bebeği Melek ise mucize eseri kurtuldu.
UYARI YAPILDI MI?
İsrail ordusu, saldırı öncesi tahliye prosedürlerinin izlendiğini açıklasa da, BBC’nin konuştuğu görgü tanıkları herhangi bir uyarı almadıklarını belirtti. BM uzmanları, İsrail ordusunun meskun mahal operasyonlarında sivillerin korunması için yeterli önlemler almadığını ifade etti.
İSRAİL-HİZBULLAH ÇATIŞMALARI
2023 ve 2024 yıllarında İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmalarda Lübnan’da yaklaşık 4 bin kişi hayatını kaybederken, İsrail’in kuzeyine düzenlenen roket saldırılarında 47 sivil ve 80 asker öldü. Hizbullah, Lübnan’da güçlü bir askeri kanadın yanı sıra etkili bir siyasi parti ve sosyal hizmet sağlayıcısı olarak da biliniyor.
ENKAZDA ARAYIŞ SÜRÜYOR
Saldırının ardından köylüler, kayıplarını ve anılarını bulmak için enkazı ziyaret ediyor. Eşref Ramazan, 20 yıl boyunca biriktirdikleri anılardan geriye kalanları ararken, “Burada bulduğumuz hiçbir şey, kaybettiğimiz insanları geri getirmeyecek” ifadelerini kullandı.
ULUSLARARASI HUKUK SORGULANIYOR
İsrail ordusu, saldırıların uluslararası hukuk çerçevesinde gerçekleştirildiğini ve sivil kayıpların askeri avantajla kıyaslandığında “orantısız” olmadığını savunuyor. Ancak BBC araştırması ve BM’nin endişeleri, sivillerin korunmasında ciddi eksiklikler olduğunu ortaya koyuyor.
Ayn ed-Delb’deki saldırı, İsrail ile Hizbullah arasında yıllardır süren çatışmaların sivillere olan yıkıcı etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
