Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Marmara Denizi’ne kıyısı olan İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ, Yalova ve Çanakkale belediyelerine müsilaj riskine karşı tedbir alınması konusunda uyarı yazısı gönderdi. Yazıda, belediyelerin ileri biyolojik atık su arıtma tesislerini hayata geçirme sürecinde yetersiz kaldığına dikkat çekildi.
MARMARA DENİZİ EYLEM PLANI ÇERÇEVESİNDE UYARI
Marmara Denizi’nde 2021 yılında yaşanan müsilaj afetinin ardından hazırlanan 22 maddelik Marmara Denizi Eylem Planı, denizin kirlilik yükünün azaltılması için atılması gereken adımları içeriyor. Sürecin takibi için oluşturulan Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu’nun son toplantısında, belediyelerin ileri biyolojik atık su arıtma tesisleriyle ilgili hedeflere ulaşamadığı vurgulandı.
Hazırlanan eylem planı, Marmara’ya kıyısı olan illerin yöneticileriyle imzalanmış ve uygulanması için belediyelere talimat verilmişti. Ancak Bakanlık, bu süreçte beklenen ilerlemenin sağlanamadığını belirtti.
AZOT VE FOSFOR KİRLİLİĞİ ANA SEBEP
Eylem planında, müsilajın başlıca nedenlerinden birinin noktasal kaynaklı azot ve fosfor kirliliği olduğu ifade edildi. Marmara Denizi Hidrolojik Havzası’nda yer alan atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik arıtmaya dönüştürülmesi gerektiği 5. madde ile açıkça belirtilmişti. Ayrıca havzada deşarj standartları sıkılaştırılmış ve belediyelerden bu kurallara uymaları istenmişti.
İLERİ ARITMA ORANI YETERSİZ KALDI
Bakanlık tarafından yapılan değerlendirmede, ileri biyolojik arıtmaya dönüşüm oranının yalnızca %0,7 artış gösterdiği belirtildi. Bu kapsamda iş termin planı sunan 169 atık su arıtma tesisinden sadece 42’sinde çalışmaların tamamlandığı ifade edildi.
2021 yılında ileri biyolojik arıtma hizmeti alan belediye nüfusunun oranı %51 olarak kaydedilmişti. Ancak bu oran, yapılan çalışmaların sınırlı kalması nedeniyle belirgin bir artış göstermedi.
BAKANLIK YAZISI İLE GÖREV HATIRLATMASI
Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda belediyelere gönderilen yazıda, şu ifadelere yer verildi:
“Havzadaki atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik arıtmaya dönüşümünde yeterli seviyeye ulaşılamadığı görülmektedir. İleri arıtma altyapısı için sunulan projelerin büyük çoğunluğu tamamlanmamıştır. Marmara Denizi’nde müsilaj gibi sorunların tekrar yaşanmaması adına atık su altyapı yatırımlarının ivedilikle hayata geçirilmesi gerekmektedir.”
Bakanlık, belediyelerin mevcut süreci hızlandırarak çalışmalarını tamamlamasını talep etti ve denetimlerin sıkılaştırılacağı mesajını verdi.
